Kanser riskinizi artıran birkaç virüs vardır. Bu makalede, hangi virüslerin kanser yaptığı ve kendinizi nasıl koruyabileceğiniz hakkında bilgi edineceksiniz.
Araştırmacılar, kanserle ilişkilendirilebilecek birçok virüs olduğunu bilmekteler. Örneğin, insan papilloma virüsü (HPV) rahim ağzı kanserine ve birkaç başka kanser türüne neden olabilir. Hepatit C virüsü ise karaciğer kanseri ve non-Hodgkin lenfomasına yol açabilir.
Virüsler ve kanser üzerine yapılan çalışmalar, araştırmacıların kanser riskini azaltacak aşılar ve diğer yöntemler geliştirmelerine yardımcı olmaktadır.
Kanser yapabilen virüsler
Virüsler çok küçük organizmalardır. DNA veya RNA genlerinden oluşur ve bir protein kaplamayla çevrelenmiştir. Kanser yapabilen birkaç virüs bulunmaktadır:
Epstein-Barr virüsü (EBV). Bu, salya yoluyla yayılan bir herpes virüsüdür. EBV enfeksiyonu, Burkitt lenfoma, bazı Hodgkin ve non-Hodgkin lenfoma türleri ve mide kanseri riskini artırır. Epstein-Barr virüsü için şu anda bir aşı yoktur.
Hepatit B virüsü (HBV). HBV, enfekte kan, sperm ve diğer vücut sıvıları yoluyla yayılır. Hepatit B, karaciğer kanserinin başlıca nedenlerinden biridir. Hepatit B aşısı, tüm çocuklar ve yetişkinler için önerilmektedir. Aşı olup olmadığınızdan emin değilseniz, doktorunuzla konuşun.
Hepatit C virüsü (HCV). HCV, enfekte kan yoluyla yayılır. Hepatit C, karaciğer kanserinin başlıca nedenlerinden biridir ve non-Hodgkin lenfomasına yol açabilir. Hepatit C’ye karşı bir aşı yoktur, ancak bu hastalık oldukça tedavi edilebilir.
İnsan immün yetmezlik virüsü (HIV). HIV, enfekte sperm, vajinal sıvılar, kan ve anne sütü yoluyla yayılır. HIV doğrudan kanser yapmaz, ancak HIV’in bağışıklık sistemini zayıflatarak kanser riskini artırdığına inanılmaktadır, bu da vücudun diğer kanser yapan virüslere karşı savunmasını azaltır. HIV, diğer virüslerin kansere yol açmasına olanak sağlayabilir. HIV ile ilişkili kanserler arasında Kaposi sarkomu, non-Hodgkin ve Hodgkin lenfoması, rahim ağzı kanseri, anüs kanseri, karaciğer kanseri, ağız ve boğaz kanseri ve akciğer kanseri bulunmaktadır. HIV’e karşı bir aşı yoktur.
İnsan herpes virüsü 8 (HHV-8). Bu virüs, HIV gibi zayıflamış bağışıklık sistemine sahip kişilerde Kaposi sarkomu ile ilişkilidir.
İnsan papilloma virüsü (HPV). En az 12 HPV türü, anal kanser, rahim ağzı kanseri, penis kanseri, boğaz kanseri, vajina ve vulva kanseri gibi hem erkeklerde hem de kadınlarda kanserlere neden olabilir. 11-12 yaş arasındaki erkek ve kız çocukları HPV aşısı olmalıdır. Aşı, 9-26 yaş arasındaki hastalar için mevcuttur.
İnsan T hücreli lösemi virüsü tipi. Bu virüs ayrıca insan T-lenfotropik virüsü (HTLV-1) olarak da adlandırılmaktadır. Bu virüs, yetişkin T hücreli lösemi/lenfoma ile ilişkilidir. Virüs, enfekte sperm, vajinal sıvılar, kan ve anne sütü yoluyla yayılır.
Bu virüslerin kanser gelişimi üzerindeki etkileri oldukça karmaşıktır. Uzmanlar, bu virüslerin çoğunun kanser yapma mekanizmasını tam olarak anlayamamaktadır. Bilinen kısım ise virüslerin hücreleri ele geçirip kendi DNA veya RNA’larını konak hücresine yerleştirdikleridir. Bu süreç, konak hücrelerin kanserleşmesine yol açabilir.
Bu kanser yapıcı virüslerden nasıl kaçınabilirsiniz?
Kanser yapan virüslere yakalanma riskinizi azaltmak için şu adımları atabilirsiniz:
- Aşınızı olun. HPV aşısı, HPV ile ilişkili kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Hepatit B aşısı, karaciğer kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Kanser taraması yaptırın. HPV, HIV, hepatit B virüsü ve hepatit C virüsü gibi kanserle ilişkili virüsleri tespit etmek için tarama testleri mevcuttur. Risk altındaysanız, tarama yaptırın. Tarama, kanseri erken tespit etmenin en iyi yollarından biridir; bu da onu tedavi etmeyi kolaylaştırır. Erken tarama ihtiyacınız olup olmadığını öğrenmek için doktorunuzla konuşun.
- Güvenli cinsellik uygulayın. HPV, HIV, hepatit B virüsü ve hepatit C virüsü gibi virüsler cinsel yolla bulaşır.
- Yasa dışı narkotik maddeler kullanmayın, enjektörleri, iğneleri veya kan bulaşmış olabilecek diğer enfekte ekipmanları ya da kişisel eşyaları paylaşmayın.
Kanser yapıcı bir virüs taşıyor olabileceğinizi düşünüyorsanız, kanser riskinizi azaltmak için doktorunuzla konuşun.
