Prostat biyopsisi sonucunda prostat kanseri tespit edilirse, kanserin bir derecesi verilir. Kanserin derecesi, mikroskop altında ne kadar anormal göründüğüne dayanır. Daha yüksek dereceli kanserler daha anormal görünür ve hızlı bir şekilde büyüme ve yayılma olasılıkları daha yüksektir. Prostat kanserinin derecesini açıklamanın iki ana yolu vardır: Gleason skoru ve Derece grupları.
Gleason Skoru
Gleason sistemi uzun yıllardır kullanılmaktadır. Gleason sistemi, kanserin normal prostat dokusuna ne kadar benzediğine göre dereceler atar.
- Eğer kanser normal prostat dokusuna çok benziyorsa, 1 derecesi verilir.
- Eğer kanser çok anormal görünüyorsa, 5 derecesi verilir.
- 2 ile 4 arasındaki dereceler bu uç noktaların arasında yer alır.
Hemen hemen tüm kanser vakaları 3 veya daha yüksek derecelerdir; 1 ve 2 dereceleri ise sık kullanılmaz.
Prostat kanserleri genellikle farklı derecelere sahip alanlar barındırdığı için, kanserin çoğunu oluşturan 2 alana bir derece atanır. Bu iki derece toplanarak Gleason skoru (aynı zamanda Gleason toplamı olarak da adlandırılır) elde edilir.
Verilen ilk sayı, tümörde en yaygın olan derecedir. Örneğin, Gleason skoru 3+4=7 olarak yazıldığında, bu, tümörün çoğunun 3 dereceli ve az bir kısmının 4 dereceli olduğunu ifade eder. Dereceler, 7’lik bir Gleason skoru elde etmek için toplanır.
Genellikle, Gleason skoru, kanserin büyük kısmını oluşturan 2 alana dayanarak belirlenir, ancak bir biyopsi örneği çok sayıda yüksek dereceli kanser içerdiğinde veya yüksek dereceli kanser de dahil olmak üzere 3 dereceli bir örnek olduğunda bazı istisnalar vardır. Bu durumlarda, Gleason skorunun belirlenme şekli, kanserin agresif (hızla büyüyen) doğasını yansıtacak şekilde değiştirilir.
Teorik olarak, Gleason skoru 2 ile 10 arasında olabilir, ancak 6’nın altındaki skorlar nadiren kullanılır.
Gleason skoruna göre, prostat kanserleri genellikle 3 gruba ayrılır:
- Gleason skoru 6 veya daha düşük olan kanserler iyi diferansiye veya düşük dereceli olarak adlandırılabilir.
- Gleason skoru 7 olan kanserler orta dereceli diferansiye veya orta dereceli olarak adlandırılabilir.
- Gleason skoru 8 ile 10 arasında olan kanserler kötü diferansiye veya yüksek dereceli olarak adlandırılabilir.
Derece Grupları
Son yıllarda, doktorlar Gleason skorunun kanserin derecesini tanımlamak için her zaman en iyi yol olmayabileceğini bazı nedenlerden dolayı fark ettiler:
- Prostat kanseri sonuçları, yukarıda bahsedilen 3 gruptan daha fazla bir şekilde bölünebilir. Örneğin, Gleason skoru 3+4=7 olan erkekler, 4+3=7 olanlardan daha iyi tedavi edilmektedir. Ayrıca, Gleason skoru 8 olan erkekler, 9 veya 10 olanlardan daha iyi tedavi edilmektedir.
- Gleason skorunun ölçeği hastalar için yanıltıcı olabilir. Örneğin, Gleason skoru 6 olan bir adam, kanserinin dereceler aralığının ortasında olduğunu varsayabilir (ki teorik olarak 2 ile 10 arasında değişir), ancak pratikte 6 dereceli kanserler aslında en düşük derecelerdir. Bu varsayım, bir adamın kanserinin gerçekte olduğundan daha hızlı büyüme ve yayılma olasılığı olduğu düşüncesine kapılmasına yol açabilir ve bu varsayım tedavi kararlarını etkileyebilir.
Bundan dolayı, doktorlar 1 (yavaş büyüme ve yayılma olasılığı en yüksek) ile 5 (hızla büyüme ve yayılma olasılığı en yüksek) arasında değişen Derece Grupları geliştirmiştir:
- Derece Grubu 1 = Gleason 6 (veya daha az)
- Derece Grubu 2 = Gleason 3+4=7
- Derece Grubu 3 = Gleason 4+3=7
- Derece Grubu 4 = Gleason 8
- Derece Grubu 5 = Gleason 9-10
Derece Grupları zamanla Gleason skorunun yerini alacaktır.
