Gözden Geçirme
Böbrek kanseri, böbreklerde başlayan bir kanser türüdür. Böbrekler, omurgamızın her iki tarafında, kaburgaların altında ve karın arkasında yer alan fasulye şeklinde iki organdır. Her bir böbrek yaklaşık 10-13 cm uzunluğunda olup, yaklaşık olarak büyük bir yumruk boyutundadır. Böbreklerin görevi kanı filtrelemektir.
Yetişkinlerde en yaygın böbrek kanseri tipi, renal hücreli karsinomdur. Daha az yaygın böbrek kanseri türleri de ortaya çıkabilir. Küçük çocuklarda Wilms tümörü adı verilen bir tür böbrek kanseri gelişme olasılığı daha yüksektir.
Böbrek kanseri sıklığının artmakta olduğu görünmektedir. Bunun bir nedeni, bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme tekniklerinin daha sık kullanılması olabilir. Bu testler, daha fazla böbrek kanserinin tesadüfen keşfedilmesine neden olabilir. Böbrek kanseri genellikle, kanserin küçük ve böbrek ile sınırlı olduğu erken evrede tespit edilir.
Böbrek kanseri belirtileri
Böbrek kanseri genellikle erken evrelerinde belirti göstermez. Zamanla, şu belirtiler gelişebilir:
- İdrarda kan, pembe, kırmızı veya kola rengi gibi görünebilir
- Geçmeyen sırt veya yan ağrısı
- İştah kaybı
- Nedensiz kilo kaybı
- Yorgunluk
- Ateş
Ne zaman doktora görünmelisiniz?
Eğer sizi endişelendiren sürekli belirtileriniz varsa, doktorunuzla randevu alın.
Böbrek kanserlerine ne sebep olur?
Doktorlar, böbrek kanserlerinin tam olarak neden kaynaklandığını bilmiyorlar.
Böbrek kanserinin, bazı böbrek hücrelerinin DNA’sında değişiklikler (mutasyonlar) geliştiğinde başladığını biliyorlar. Bir hücrenin DNA’sı, hücreye ne yapması gerektiğini söyleyen talimatları içerir. Değişiklikler, hücrelerin hızlı bir şekilde büyümesini ve bölünmesini teşvik eder. Biriken anormal hücreler, tümör oluşturur ve bu tümör böbreğin ötesine geçebilir. Bazı hücreler koparak uzak bölgelere (metastaz) yayılabilir.
Risk faktörleri
Böbrek kanseri riskini artırabilecek faktörler şunlardır:
- İleri yaş. Yaşlandıkça böbrek kanseri riski artar.
- Tütün kullanımı. Sigara içenler, sigara içmeyenlerden daha yüksek risk altındadır. Sigara bırakıldıktan sonra risk azalmaktadır.
- Obezite. Obez olan kişiler, sağlıklı kilo aralığında olanlara göre böbrek kanseri riski daha yüksektir.
- Yüksek kan basıncı. Yüksek kan basıncı, böbrek kanseri riskinizi artırır.
- Böbrek yetersizliği tedavisi. Kronik böbrek yetersizliği için uzun süreli diyaliz tedavisi gören bireylerde böbrek kanseri geliştirme riski yüksektir.
- Bazı kalıtsal sendromlar. von Hippel-Lindau hastalığı, Birt-Hogg-Dube sendromu, tuberoz skleroz kompleksi, kalıtsal papiller renal hücre karsinomu veya ailesel böbrek kanseri gibi belirli kalıtsal sendromlarla doğan bireylerde böbrek kanseri riski artabilir.
- Ailede böbrek kanseri öyküsü. Yakın akrabalarında bu hastalığı yaşamış olan kişilerde böbrek kanseri riski daha yüksektir.
Böbrek kanserinin önlenmesi
Sağlığınızı iyileştirmek için atacağınız adımlar, böbrek kanseri riskinizi azaltmaya yardımcı olabilir. Riskinizi azaltmak için şunları deneyin:
- Tütün kullanmayı bırakın. Sigarayı bırakmak için destek programları, ilaçlar ve nikotin yerine koyma ürünleri gibi birçok seçenek bulunmaktadır. Sigarayı bırakmak istediğinizi doktorunuza belirtin ve birlikte seçeneklerinizi tartışın.
- Sağlıklı bir kiloyu koruyun. Sağlıklı bir kiloyu korumak için egzersiz yapın. Eğer fazla kilolu veya obezseniz, günlük kalori alımınızı azaltın ve haftada çoğu gün egzersiz yapmaya çalışın. Kilo vermenize yardımcı olacak diğer sağlıklı stratejileri doktorunuza sorun.
- Yüksek kan basıncını kontrol edin. Kan basıncınızı kontrol ettirmek için doktorunuza danışın. Eğer kan basıcınız yüksekse, kan basıncını düşürmek için seçenekleri tartışabilirsiniz. Egzersiz, kilo kaybı ve diyet değişiklikleri gibi yaşam tarzı önlemleri faydalı olabilir. Bazı kişiler, kan basıncını düşürmek için ilaç eklemeye ihtiyaç duyabilir. Seçeneklerinizi doktorunuzla tartışın.
Böbrek kanseri teşhisi
Böbrek kanserini teşhis etmek için kullanılan test ve prosedürler şunlardır:
- Kan ve idrar testleri. Kan ve idrar testleri, doktorunuza belirtilerinizin nedenini bulma konusunda ipucu verebilir.
- Görüntüleme testleri. Görüntüleme testleri, doktorunuzun bir böbrek tümörünü veya anormalliği görselleştirmesine olanak tanır. Görüntüleme testleri ultrason, röntgen, BT veya MR’ı içerebilir.
- Böbrek dokusu örneği alma (biyopsi). Bazı durumlarda, doktorunuz şüpheli bir alanından küçük bir hücre örneği (biyopsi) toplama prosedürü önerebilir. Örnek, kanser belirtilerini araştırmak için laboratuvara test edilir. Bu prosedür her zaman gerekli değildir.
Böbrek kanserinin evreleri
Doktorunuz, böbrek kanserinin bir lezyonunu tanımladıktan sonra, kanserin yayılmasının (evre) belirlenmesi gerekir. Böbrek kanserinin evresini belirlemek için ek BT taramaları veya diğer görüntüleme testleri gerekebilir.
Böbrek kanserinin evreleri, I’den IV’e kadar Roma rakamları ile gösterilir; en düşük evreler kanserin yalnızca böbrekle sınırlı olduğunu ifade eder. IV. evrede kanser ileri düzeyde kabul edilir ve lenf düğümlerine veya vücudun diğer bölgelerine yayılmış olabilir.
Böbrek kanseri tedavisi
Böbrek kanseri tedavisi genellikle kanserin çıkarılması için cerrahi ile başlar. Kanser, yalnızca böbrekle sınırlıysa, doktorların sadece cerrahi müdahale ile tedavi etmesi gerekebilir. Kanser böbrekten yayılmışsa, ek tedavi yöntemleri önerilebilir.
Siz ve tedavi ekibiniz, böbrek kanseri tedavi seçeneklerinizi tartışabilirsiniz. Sizin için en iyi yaklaşım, genel sağlığınıza, sahip olduğunuz böbrek kanseri türüne ve kanserin yayılıp yayılmadığına bağlı olabilir.
Cerrahi
Böbrek kanseri vakalarının çoğunda, cerrahi ilk tedavi yöntemidir. Cerrahinin amacı, mümkünse normal böbrek fonksiyonunu koruyarak kanseri çıkarmaktır. Böbrek kanserini tedavi etmek için cerrahi yöntemler şunlardır:
- Etki altındaki böbreğin çıkarılması (nefrektomi). Tam (radikal) nefrektomi, tüm böbreği, sağlıklı bir doku kenarını ve bazen de lenf düğümleri, adrenal gland veya diğer yapıların gibi yakın alanları keserek çıkarır. Cerrah, tek bir kesiden (açık nefrektomi) veya bir dizi küçük kesiden (laparoskopik veya robotik destekli laparaskopik nefrektomi) böbreği çıkarabilir.
- Kanserli tümörün böbrekten çıkarılması (kısmi nefrektomi). Böbreği koruma veya nefron koruma cerrahisi olarak da adlandırılan cerrahide, tümör yerine sadece kanser ve etrafındaki küçük bir sağlıklı doku kenarı çıkarılır. Cerrahi açık bir cerrahi, laparoskopik veya robotik destekli olarak yapılabilir. Kısmi nefrektomi, küçük böbrek kanserleri için yaygın bir tedavi yöntemidir ve yalnızca bir böbreğiniz varsa bir seçenek olabilir. Mümkün olduğunda, böbrek fonksiyonunu korumak ve böbrek hastalığı veya diyaliz gereksinimi gibi gelecekteki komplikasyon riskini azaltmak için kısmi nefrektomi genellikle tam nefrektomiden tercih edilir.
Doktorunuzun tavsiye edeceği cerrahinin türü, kanserinizin ve evresinin yanı sıra genel sağlığınıza bağlı olacaktır.
Cerrahi dışı tedaviler
Küçük böbrek kanserleri, bazen cerrahi olmayan tedaviler kullanılarak yok edilir; örneğin, ısı ve soğuk. Bu prosedürler, cerrahinin riskli olduğu başka sağlık sorunları olan kişilerde belirli durumlarda bir seçenek olabilir.
Seçenekler şunları içerebilir:
- Kanser hücrelerini dondurma tedavisi (kryoablasyon). Kryoablasyon sırasında, özel bir boş iğne cildinizden geçirilerek böbrek tümörüne yerleştirilir ve soğuk gaz kullanılarak kanser hücreleri dondurulur.
- Kanser hücrelerini ısıtma tedavisi (radyo frekans ablasyonu). Radyo frekans ablasyonu sırasında, özel bir prob cildinizden geçirilerek böbrek tümörüne yerleştirilir. Prob, kanser hücrelerini ısıtmak veya yakmak için iğne aracılığıyla elektrik akımı iletilir.
İleri düzey ve nüksetmiş böbrek kanseri için tedaviler
Tedaviden sonra geri dönen ve vücudun diğer bölümlerine yayılan böbrek kanseri tedavi edilemeyebilir. Tedaviler kanseri kontrol etmeye ve sizi rahat tutmaya yardımcı olabilir. Bu durumlarda tedavi yöntemleri şunları içerebilir:
- Böbrek kanserinin mümkün olduğunca çok kısmının çıkarılması için cerrahi. Kanser tam olarak çıkarılamyorsa, cerrahlar kanseri olabildiğince çok kısmını çıkarmak için çalışabilirler. Cerrahi ayrıca vücudun başka bir bölgesine yayılan kanserin çıkarılması için de gerçekleştirilebilir.
- Hedefli tedavi. Hedefli ilaç tedavileri, kanser hücrelerinde bulunan belirli anormalliklere odaklanır. Bu anormallikleri bloke ederek, hedefli ilaç tedavileri kanser hücrelerinin ölmesine neden olabilir. Doktorunuz, hangi hedefli ilaçların en etkili olabileceği konusunda kanser hücrelerinizi test etmeyi önerebilir.
- İmmünoterapi. İmmünoterapi, bağışıklık sisteminizi kanserle savaşmak için kullanır. Vücudunuzun hastalıkla savaşan bağışıklık sistemi, kanser hücrelerinin bağışıklık sistemi hücrelerinden saklanmasına yardımcı olan proteinler ürettiği için kanserinize saldırmayabilir. İmmünoterapi, bu süreci engelleyerek çalışır.
- Radyasyon tedavisi. Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini öldürmek için X ışınları ve protonlar gibi yüksek güçlü enerji ışınları kullanır. Radyasyon tedavisi, vücudun diğer bölgelerine, örneğin kemiklere ve beyne yayılan böbrek kanserinin semptomlarını kontrol altında tutmak veya azaltmak için kullanılabilir.
- Klinik denemeler. Klinik denemeler, size böbrek kanseri tedavisindeki en son yenilikleri deneme şansı sunar. Bazı klinik denemeler, potansiyel tedavilerin güvenliğini ve etkililiğini değerlendirmektedir. Diğer klinik denemeler, hastalığı önlemenin veya tespit etmenin yeni yollarını bulmayı amaçlamaktadır. Klinik denemeleri denemekle ilgileniyorsanız, yararlarını ve risklerini doktorunuzla tartışın.
Alternatif tedaviler
Böbrek kanserini tedavi eden hiçbir alternatif tedavi kanıtlanmamıştır. Ancak bazı bütünleştirici tedaviler, kanserin ve tedavisinin yan etkileriyle başa çıkmanıza yardımcı olmak için standart tıbbi tedavilerle birleştirilebilir.
Kanserli insanların sıklıkla sıkıntı yaşadığı görülmektedir. Eğer sıkıntılıysanız, uyumakta zorluk çekebilir ve sürekli olarak kanserinizi düşünebilirsiniz. Kendinizi öfkeli veya üzgün hissedebilirsiniz.
Hislerinizi doktorunuzla tartışın. Uzmanlar, hislerinizi anlamanıza ve başa çıkma stratejileri geliştirmenize yardımcı olabilirler. Bazı durumlarda, ilaçlar da yardımcı olabilir.
Bütünleştirici tıp tedavileri size daha iyi hissettirebilir, bunlar arasında:
- Sanat terapisi
- Egzersiz
- Masaj terapisi
- Meditasyon
- Müzik terapisi
- Rahatlama egzersizleri
- Ruhsal destek
Bu tedavi seçenekleriyle ilgileniyorsanız doktorunuzla konuşun.
