Astım nasıl teşhis edilir?

Astım, akciğerlerinizi etkileyen bir hastalıktır. Astım, çocukların en yaygın kronik hastalıklarından biridir, ancak yetişkinler de astım geliştirebilir. Bu makale, astım tanı sürecini ve tanı için nasıl hazırlanmanız gerektiğini açıklayacaktır.

Astım, hışıltı, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi ve gece ya da sabah erken saatlerde öksürük gibi semptomlara yol açar. Eğer astımınız varsa, her zaman mevcut, ancak akciğerlerinizi rahatsız eden bir şey olduğunda astım ataklarınız ortaya çıkar.

Astıma yol açan tüm nedenleri bilmiyoruz ama genetik, çevresel ve mesleki faktörlerin astım gelişimi ile bağlantılı olduğunu biliyoruz.

Astım Tanısı

Astım Tanısı İçin Fiziksel Muayene

Doktorunuz, bir solunum enfeksiyonu veya kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi başka olası hastalıkları ortadan kaldırmak için fiziksel bir muayene yapacaktır. Ayrıca doktorunuz, belirtileriniz ve herhangi başka sağlık sorunlarınız hakkında sorular soracaktır.

Akciğer Fonksiyonunu Ölçmek ve Astım Tanısı İçin Testler

Nefes alırken ne kadar havanın girip çıktığını belirlemek için akciğer fonksiyonu testleri yapılabilir. Bu testler şunları içerebilir:

• Spirometri. Bu test, derin bir nefes aldıktan sonra ne kadar hava atabildiğinizi ve ne kadar hızlı nefes verebildiğinizi kontrol ederek bronş tüplerinizin daralmasını tahmin eder.
• Peak flow. Bir peak flow metriği, ne kadar güçlü nefes verebildiğinizi ölçen basit bir cihazdır. Normalden daha düşük peak flow sonuçları, akciğerlerinizin normal çalışmadığı ve astımınızın kötüleştiği anlamına gelebilir. Doktorunuz, düşük peak flow ile nasıl başa çıkacağınızı ve bunu nasıl takip edeceğinizi size anlatacaktır.

Akciğer fonksiyon testleri genellikle hava yollarınızı açan bir ilaç olan bronkodilatör (örneğin albuterol) kullandıktan sonra yapılır. Eğer bronkodilatör kullanımı ile akciğer fonksiyonunuz iyileşirse, muhtemelen astımınız vardır.

Astım Tanısı İçin Ek Testler

Astım tanısı için diğer testler şunlardır:

• Methacholine testi. Methacholine, bilinen bir astım tetikleyicisidir. Solunduğunda hava yollarınızın hafifçe daralmasına neden olacaktır. Eğer methacholine’e tepki verirseniz, muhtemelen astımınız vardır. Bu test, ilk akciğer fonksiyon testiniz normal olsa bile kullanılabilir.
• Görüntüleme testleri. Göğüs röntgeni, solunum problemlerine yol açabilecek veya kötüleştirebilecek yapısal anormallikleri veya hastalıkları (örneğin enfeksiyon) tanımlamaya yardımcı olabilir.
• Alerji testleri. Alerji testleri cilt testi veya kan testi ile yapılabilir. Hayvan, toz, küf veya polen gibi alerjenlere karşı alerjiniz olup olmadığını size bildirir. Alerji tetikleyicileri tespit edilirse, doktorunuz alerji aşıları önerebilir.
• Azot oksit testi. Bu test, nefesinizdeki azot oksit gazının miktarını ölçer. Hava yollarınız iltihaplandığında — astım belirtisi — normalden daha yüksek azot oksit seviyelerine sahip olabilirsiniz. Bu test yaygın olarak kullanılamamaktadır.
• Balgam eozinofilleri. Bu test, öksürük esnasında attığınız tükürük ve mukus karışımında belirli beyaz kan hücrelerini (eozinofiller) arar. Belirtiler geliştiğinde eozinofiller mevcut olur ve pembe renkte boyandıklarında görünür hale gelir.
• Egzersiz ve soğuk havadan kaynaklanan astım için provokatif testler. Bu testlerde doktorunuz, yoğun fiziksel aktivite yaptıktan sonra veya soğuk hava soluduktan sonra hava yolu tıkanıklığınızı ölçer.

Astım Nasıl Sınıflandırılır

Astımınızın şiddetini sınıflandırmak için doktorunuz belirtilerinizin ne sıklıkla ortaya çıktığını ve ne kadar şiddetli olduğunu dikkate alacaktır. Ayrıca, fiziksel muayene sonuçlarını ve tanısal testleri de göz önünde bulunduracaktır.

Astım şiddetini belirlemek, doktorunuzun en iyi tedaviyi seçmesine yardımcı olur. Astım şiddeti zamanla sıklıkla değişir ve tedavi ayarlamalarını gerektirebilir.

Astım genel olarak dört kategoriye ayrılır:

Bir Doktorla Randevuya Hazırlanmak

Başlangıçta aile doktorunuza gitmeniz muhtemeldir. Ancak, randevu almak için aradığınızda alerji uzmanı veya göğüs hastalıkları uzmanına yönlendirilmiş olabilirsiniz.

Randevuların kısa olabileceği ve sıkça konuşacak çok sayıda soru olabileceği için iyi bir hazırlık yapmalısınız. İşte doktor randevunuza hazırlanmanıza yardımcı olacak bazı bilgiler ve doktorunuzun hangi soruları sorabileceğini bilmenize yardımcı olacak bilgiler.

Hazırlanmak İçin Yapabilecekleriniz

• Yaşadığınız belirtileri yazın, randevunun gözden geçirilmediğiniz diğer nedenleriyle ilişkili olabilecek her şeyi dahil edin.
• Semptomlarınızın sizi en çok ne zaman rahatsız ettiğini not edin. Örneğin, semptomlarınızın belirli zamanlarda, mevsimlerde veya soğuk hava, polen veya diğer tetikleyicilere maruz kaldığınızda kötüleşip kötüleşmediğini yazın.
• Önemli kişisel bilgilerinizi not edin, son yaşanan yaşam değişiklikleri veya büyük stresler gibi bilgileri de dahil edin.
• Kullandığınız tüm ilaçların, vitaminlerin ve takviyelerin bir listesini yapın.
• Bir aile üyesi veya arkadaşınızı yanınıza alın. Bazen randevu sırasında size sunulan tüm bilgileri hatırlamak zor olabilir. Yanınızdaki birisi, daha önce kaçırdığınız veya unuttuğunuz bir şeyi hatırlayabilir.
• Doktorunuza sorabileceğiniz soruları yazın.

Doktorunuzla geçirdiğiniz zaman sınırlıdır, bu nedenle sorularınızı hazırlamak en iyi bilgiyi almanıza yardımcı olacaktır. Sorularınızı en önemli olandan daha az önemli olana doğru sıralayın, böylece zaman kalmazsa en önemli bilgileri alabilirsiniz. Astım ile ilgili doktorunuza sorabileceğiniz bazı temel sorular şunlardır:

• Astım, nefes alma problemlerimin en muhtemel nedeni mi?
• En muhtemel nedenin dışında, diğer olası nedenler nelerdir?
• Hangi testlere ihtiyacım var?
• Durumum geçici mi yoksa kronik mi?
• En iyi tedavi nedir?
• Önerdiğiniz birincil yönteme alternatif yöntemler var mı?
• Hastalıklarım var. Bu hastalıkları birlikte nasıl en iyi yönetebilirim?
• Uymam gereken kısıtlamalar var mı?
• Bir uzmana görünmeli miyim?
• Bana reçete edilen ilacın jenerik bir alternatifi var mı?

Ayrıca, hazırladığınız soruların yanı sıra randevunuz sırasında başka sorular sormaktan çekinmeyin.

Doktorunuzun Sorabileceği Sorular

Doktorunuz size bu soruları sorabilir:

• Belirtileriniz tam olarak nelerdir?
• Belirtilerinizi ilk ne zaman fark ettiniz?
• Belirtileriniz ne kadar şiddetli?
• Nebze alma sorunlarınız çoğu zaman mı yoksa sadece belirli zamanlarda veya durumlarda mı oluşuyor?
• Atopik dermatit veya saman nezlesi gibi alerjileriniz var mı?
• Semptomlarınızı kötüleştiren şeyler nelerdir?
• Semptomlarınızı iyileştiren şeyler nelerdir?
• Ailede alerji veya astım var mı?
• Kronik sağlık problemleriniz var mı?