Wegovy, obezite ve ilgili sağlık sorunları olan fazla kilolu bireyler için doktorlar tarafından reçete edilen bir ilaçtır. Wegovy, glukagon benzeri peptit-1 reseptör agonistleri olarak adlandırılan bir ilaç sınıfına ait olan semaglutid içerir. Wegovy’nin nasıl çalıştığını ve hangi yan etkilerin meydana gelebileceğini anlamak, bu ilacı güvenli ve etkili bir şekilde kullanmanıza yardımcı olur.
Wegovy ilacının çalışma şekli
Wegovy ilacındaki semaglutid, glukagon benzeri peptit-1 (GLP-1) adı verilen doğal bir hormonun etkisini taklit eder. GLP-1, bir yemek sonrasında bağırsaktan salınım olur ve iştah kontrolü ile kan şekeri düzenlemesinde birden fazla rol oynar.
Wegovy ilacını aldığınızda, semaglutid beyindeki, pankreastaki, midede ve diğer dokulardaki GLP-1 reseptörlerine bağlanır. Bu reseptörlerin uyarılması, açlık sinyallerini azaltır ve tokluk hissini arttırır, yani daha erken doygunluk hissedersiniz ve daha uzun süre tok kalırsınız. Pankreasta, semaglutid kan glukoz seviyeleri yükseldiğinde insülin salınımını artırır ve glukagon sekresyonunu azaltır, bu da kan glukozunu düşürmeye yardımcı olur. Midede, semaglutid gastrik boşalmayı yavaşlatır, bu da yiyeceklerin mideden ince bağırsaklara geçişini geciktirir. Bu birleşik eylemler, kalori alımının azalmasına, kan glukoz seviyelerinin düşmesine ve aşamalı kilo kaybına yol açar.
Wegovy ilacının yaygın yan etkileri
1. Bulantı
Bulantı, Wegovy ilacının en yaygın yan etkisidir. Bulantı, semaglutidin gastrik boşalmayı yavaşlatmasından kaynaklanır; bu durum yiyeceklerin midedeki kalma süresini uzatır. Bu gecikme, bulantıyı tetikleyen gerilme reseptörlerini ve kimyasal sinyalleri aktive eder. Bulantı, Wegovy ilacını kullananların yaklaşık %40 ila %45’inde, ilk 3-5 hafta boyunca görülmektedir. Çoğu durumda, zamanla bulantı azalır, çünkü vücut ilaca uyum sağlar.
Büyük yemekler yemişseniz veya yağlı, kızartılmış veya baharatlı gıdalar tüketmişseniz bulantının daha da kötüleşebileceğini unutmayın. Bulantıyı azaltmak için küçük porsiyonlar yemeli, yavaş yemek yemeli ve ağır yemeklerden kaçınmalısınız. Sadece sıvı alımı yapmak ve tuzsuz atıştırmalıklar gibi hafif gıdalar yemek de yardımcı olabilir.
2. Kusma
Kusma, aynı bulantıda olduğu gibi, geciken mide boşalmasının tetiklediği kusma sinyallerinden kaynaklanır. Wegovy ilacını kullananların yaklaşık %15 ila %20’sinde kusma görülmektedir. Kusma tekrarlarsa, dehidrasyona ve elektrolit kaybına yol açabilir.
Vücudunuzda susuz kalma belirtilerine dikkat etmelisiniz, bunlar arasında kuru ağız, baş dönmesi veya idrar miktarında azalma sayılabilir. Kusmayı azaltmak için aşırı yemekten kaçınmalı, alkol tüketiminden kaçınmalı ve gıda alımını daha küçük öğünlerle dengelemelisiniz. Eğer kusma şiddetliyse, doktorunuz dozu ayarlayabilir veya bulantı önleyici ilaç önerilebilir.
3. İshal
İshal, Wegovy’nin bir diğer yaygın yan etkisidir. Semaglutid bağırsak hareketlerini değiştirir ve sindirim sıvılarının dengesini etkileyerek, gevşek dışkı ile dışkılama sıklığını arttırabilir. Wegovy ilacını kullananların yaklaşık %30’unda ishal görülmektedir.
İshal dehidrasyona neden olabileceğinden, yeterli su içmelisiniz. Yağlı yiyecekler, kafein veya yapay tatlandırıcılar gibi ishalin kötüleşmesine neden olan gıdalardan kaçınmalısınız. Oral rehidratasyon solüsyonları içmek, sıvı ve elektrolitleri yeniden sağlamaya yardımcı olabilir.
4. Kabızlık
Kabızlık, bazı insanlarda geciken mide boşalmasının yiyeceklerin ve atıkların bağırsaklardan geçişini de yavaşlatması nedeniyle meydana gelir. Wegovy ilacını kullananların yaklaşık %20’sinde kabızlık görülmektedir.
Kabızlık karın rahatsızlığı veya karın şişkinliğine yol açabilir. Kabızlığı azaltmak için yeterince su içmeli, daha fazla diyet lifi almalı ve fiziksel olarak aktif kalmalısınız. Eğer kabızlık devam ederse, doktorunuz dışkı yumuşatıcı ilaçlar veya müshil ilaçlar önerilebilir.
5. Karın ağrısı
Karın ağrısı, yavaşlayan sindirim, karın şişkinliği veya artan bağırsak kasılmaları sonucu meydana gelebilir. Wegovy ilacını kullananların yaklaşık %15-20’sinde karın ağrısı görülmektedir.
Ağrının hafif ve geçici olup olmadığına veya şiddetli ve kalıcı hale gelip gelmediğine dikkat etmelisiniz. Şiddetli karın ağrısı, Wegovy’nin nadir ama ciddi bir yan etkisi olan pankreatiti işaret edebilir. Rahatsızlığı azaltmak için daha küçük öğünler tüketmeli ve yağ oranı yüksek yiyeceklerden kaçınmalısınız.
6. Baş ağrısı
Baş ağrısı, kan şekerindeki değişiklikler, kusma veya ishal sonucu dehidrasyon ya da sinir sistemi üzerindeki direkt etkiler nedeniyle meydana gelebilir. Wegovy ilacını kullananların yaklaşık %10-15’inde baş ağrısı görülmektedir.
Yeterince su içmeli ve dengeli öğünler yiyerek kan şekerinizi stabil tutmalısınız. sessiz bir ortamda dinlenmek rahatsızlığı azaltmaya yardımcı olabilir. Eğer baş ağrısı sık veya şiddetliyse, doktorunuz dozu ayarlayıp ayarlamamanız gerektiğini değerlendirebilir.
7. Yorgunluk
Yorgunluk, azalan kalori alımı, kan şekerindeki değişiklikler veya beslenme ve hidrasyonu etkileyen sindirim yan etkilerinden dolayı gelişebilir. Wegovy ilacını kullananların yaklaşık %10’unda yorgunluk görülmektedir.
Yorgunluk günlük aktiviteleri etkileyebilir. Yorgunluğu azaltmak için yeterli uyku almalı, dengeli öğünler yemeli ve dehidrasyondan kaçınmalısınız. Yorgunluk kalıcı hale gelirse, tıbbi değerlendirme gerekebilir.
Wegovy ilacının nadir ama ciddi yan etkileri
8. Safra kesesi problemleri
Wegovy, safra kesesi taşları ve safra kesesi iltihabı riskini artırabilir. Hızlı kilo kaybı, safra bileşimini değiştirir; bu da kolesterol doygunluğunu ve taş oluşumunu artırabilir. Safra kesesi ile ilgili problemler, Wegovy ilacını kullananların yaklaşık %1-2’sinde görülmektedir.
Üst karın sağ kısmında ağrı, bulantı veya ateş gibi belirtilere dikkat etmelisiniz. Bu tür belirtiler meydana gelirse, tıbbi yardıma ihtiyaç vardır. Riski azaltmak için, ani kilo kaybından ziyade yavaş kilo vermek tercih edilmelidir.
9. Pankreatit
Pankreatit, Wegovy’nin nadir ama ciddi bir yan etkisidir. GLP-1 reseptörlerinin aktivasyonu, pankreas enzim aktivitesini değiştirebilir ve hassas bireylerde iltihaplanmaya yol açabilir. Pankreatit, Wegovy ilacını kullananların %1’inden daha azında görülmektedir.
Kalıcı şiddetli karın ağrısı, bulantı veya kusma gibi belirtilere dikkat etmelisiniz. Bu tür belirtiler meydana gelirse, Wegovy ilacını kullanmayı bırakmalı ve derhal tıbbi yardım almalısınız.
10. Böbrek problemleri
Böbrek yaralanması, kusma veya ishal nedeniyle oluşan ağır dehidrasyonun bir komplikasyonu olarak gelişebilir. Bu durum nadiren meydana gelir ama dikkatli olunması gerekir.
İdrar çıkışının azalması, bacaklarda şişlik veya idrarda değişiklikler gibi belirtilere dikkat etmelisiniz. Riski azaltmak için yeterince su içmelisiniz, özellikle sindirim yan etkileri meydana geldiğinde.
11. Artmış kalp atış hızı
Wegovy, bu ilacın otonom sinir sistemi üzerinde uyarıcı bir etkisi olduğundan, dinlenme halindeki kalp atış hızında hafif bir artışa neden olabilir. Bu etkinin Wegovy ilaçlarını kullananların yaklaşık %2-3’ünde meydana geldiği görülmektedir.
Özellikle mevcut kalp hastalığınız varsa, kalp atış hızını düzenli olarak izlemeniz önemlidir. Çarpıntı veya baş dönmesi yaşarsanız, tıbbi değerlendirme gereklidir.
Yukarıda Wegovy ilacının yan etkileri sıralanmıştır. Bu yan etkilerin çoğu, sindirimin yavaşlaması ve gastrointestinal işlevle ilişkilidir ve genellikle hafif olup zamanla azalır. Dikkatli izleme, sağlıklı yaşam tercihleri ve doktorunuz ile iletişim, Wegovy’yi güvenli ve etkili bir şekilde kullanmanıza yardımcı olacaktır.
