Pegtrik ülserler, mide ve ince bağırsağın üst kısmının iç yüzeyinde meydana gelen açık yaralardır. Pegtrik ülserin en yaygın belirtisi mide ağrısıdır.
Pegtrik ülserler şunları içerir:
- Mide iç kısmında meydana gelen gastrik ülserler
- İnce bağırsağın üst kısmında (duodenum) meydana gelen duodenal ülserler
Pegtrik ülserlerin en yaygın sebepleri, Helicobacter pylori (H. pylori) bakterisiyle enfeksiyon ve ibuprofen (Advil, Motrin IB) ile naproksen sodyum (Aleve) gibi uzun süreli nonsteroidal anti-inflamatuar ilaçların (NSAID’ler) kullanımını içerir. Stres ve baharatlı yiyecekler peptik ülserlere neden olmaz. Ancak, bu faktörler belirtileri kötüleştirebilir.
Peptik ülserin belirtileri
- Yanma hissiyle birlikte mide ağrısı
- Şişkinlik, karın kabarıklığı veya geğirme hissi
- Yağlı yiyeceklere toleranssızlık
- Mide yanması
- Mide bulantısı
Peptik ülserin en yaygın belirtisi yanma hissiyle birlikte mide ağrısıdır. Mide asidi bu ağrıyı artırır; boş bir mideyle daha da kötüleşir. Ağrı genellikle mide asidini tamponlayan belirli yiyecekler yemek veya asit azaltıcı ilaç almakla hafifler, ancak daha sonra yine geri gelebilir. Ağrı genellikle yemek aralarında ve geceleri daha kötü olabilir.
Pek çok peptik ülserli kişi, hiçbir belirti göstermez.
Daha nadir durumlarda, ülserler şunlar gibi ciddi belirtilere yol açabilir:
- Kusma veya kanlı kusma – kan kırmızı veya siyah görünebilir
- İshalde koyu kan, ya da siyah veya katran rengi dışkı
- Nefes almakta güçlük
- Bulanık hissetme
- Mide bulantısı veya kusma
- Açıklanamayan kilo kaybı
- İştah değişiklikleri
Ne zaman doktora görünmelisiniz?
Yukarıda belirtilen şiddetli belirtileriniz varsa doktora görünmelisiniz. Ayrıca, reçetesiz satılan antasitler ve asit engelleyiciler ağrınızı hafifletiyor ama ağrı geri geliyorsa doktora gitmelisiniz.
Peptik ülserlere ne neden olur?
Pegtrik ülserler, sindirim sistemindeki asidin mide veya ince bağırsağın iç yüzeyini aşındırması durumunda meydana gelir. Asit, kanama yapabilen ağrılı bir açık yaranın oluşmasına neden olabilir.
Sindirim sisteminiz, normalde asitten koruyan bir mukus tabakası ile kaplıdır. Ancak, asit miktarı artarsa veya mukus miktarı azalırsa, ülser geliştirme riski artar.
Pegtrik ülserlerin yaygın nedenleri şunlardır:
- Bir bakteri. Helicobacter pylori bakterileri, mide ve ince bağırsağın içini kaplayan ve koruyan mukus tabakasında genellikle yaşar. H. pylori bakterisi genellikle sorun yaratmaz, ancak mide iç tabakasının iltihaplanmasına ve ülser oluşumuna neden olabilir. H. pylori enfeksiyonunun nasıl yayıldığı belirsizdir. Bakteriler, öpüşme gibi yakın temasla insanlar arasında geçebilir. İnsanlar ayrıca gıda ve su yoluyla da H. pylori kapabilir.
- Belirli ağrı kesicilerin düzenli kullanımı. Aspirin almanın yanı sıra, bazı reçetesiz satılan ve nonsteroidal anti-inflamatuar ilaç (NSAID) olarak adlandırılan ağrı kesici ilaçlar, midenizin ve ince bağırsağınızın iç yüzeyini tahriş edebilir veya iltihaplandırabilir. Bu ilaçlar arasında ibuprofen (Advil, Motrin IB), naproksen sodyum (Aleve, Anaprox DS), ketoprofen ve diğerleri bulunur. Bu ilaçlar arasında asetaminofen (Tylenol) yoktur.
- Diğer ilaçlar. NSAID’ler ile birlikte bazı diğer ilaçların alınması, steroitler, antikoagülanlar, düşük doz aspirin, seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar), alendronat (Fosamax) ve risedronat (Actonel) gibi, ülser geliştirme riskini önemli ölçüde artırabilir.
Risk faktörleri
NSAID kullanımıyla ilgili risklerin yanı sıra, aşağıdaki durumlardan birine sahipseniz peptik ülser riski artar:
- Tütün kullanıyorsanız. Tütün kullanımı, H. pylori ile enfekte kişilerde peptik ülser riskini artırabilir.
- Alkol içiyorsanız. Alkol, midenizin mukus tabakasını tahriş edebilir ve mide asidi üretimini artırabilir.
- Tedavi edilmemiş stresiniz varsa.
- Baharatlı yiyecekler yiyorsanız.
Bu faktörler tek başına ülserlere neden olmaz, ancak ülserlerin daha kötü hale gelmesine ve iyileşmesini zorlaştırmasına neden olabilir.
Mide ülserleri herkesin başına gelebilir, ancak en sık 60 yaş ve üstündeki bireylerde görülür. Erkekler kadınlardan daha fazla etkilenir. Tedavi, ülserin sebebine bağlı olarak değişir.
