Omuz ve kol ağrısı, belirli bir yaralanma olmadan çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Bu durum genellikle omuz ve kol kaslarını, tendonlarını, eklemlerini veya sinirlerini etkileyen temel tıbbi sorunlardan ya da sürekli zorlanmadan kaynaklanır. Ağrı, hareket etmeyi ve günlük aktiviteleri zorlaştırır.
Yaralanma nedeniyle olmayan omuz ve kol ağrısının yaygın nedenleri
1. Rotatör manşet tendiniti
Rotatör manşet tendiniti, rotatör manşetin tendonları iltihaplandığında veya tahriş olduğunda ortaya çıkar. Rotatör manşet, omuza stabilite ve hareket sağlamak için dört kas ve bunların tendonlarından oluşur. Aşırı kullanım, tekrarlayan hareketler veya yaşlanma, tendonlarda mikro yırtıklara yol açarak iltihap ve ağrıya neden olabilir.
Tanı
Bir hekim, kol hareketiyle kötüleşen omuzda dull, sızlayan ağrı gibi belirtileri değerlendirecektir. MRI veya ultrason gibi görüntüleme çalışmaları, tendonlardaki iltihaplanmayı veya küçük yırtıkları doğrulayabilir. Neer’in impingement testi gibi fiziksel muayeneler de kullanılabilir.
Rotatör manşet tendinitinin tedavisi
– Dinlenme ve aktivite değişikliği: Omuzu tahriş eden aktivitelerin azaltılması, tendonların iyileşmesine yardımcı olur.
– Fizik tedavi: Güçlendirme egzersizleri, hareketliliği restore etmek için rotatör manşet ve omuz kaslarını hedef alır.
– İlaçlar: Non-steroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), ağrı ve iltihabı hafifletir.
– Steroid enjeksiyonları: Şiddetli vakalarda, kortikosteroid enjeksiyonları iltihabı azaltabilir.
2. Donuk omuz (yapışkan kapsülit)
Donuk omuz, omuz kapsülünün kalınlaşması ve sıkışması sonucu hareketin kısıtlandığı bir durumdur. Kesin sebep bilinmemektedir, ancak bu durum genellikle diğer hastalıklar veya cerrahiler sonrası uzun süreli hareketsizlikten sonra ortaya çıkar. 40 ila 60 yaş arasındaki bireylerde ve diabet ya da tiroid bozukluğu olanlarda daha yaygındır.
Tanı
Donuk omuzun (yapışkan kapsülit) tanısı için doktor, belirtilerinizi tartışacak ve tıbbi geçmişinizi gözden geçirecektir. Doktor, kollarınızı ve omzunuzu fiziksel olarak muayene edecektir. Doktor:
- Hareket aralığınızı kontrol etmek ve hareketle ağrı olup olmadığını görmek için omzunuzu her yöne hareket ettirecektir. Bu tür bir muayene, doktorun kolunuzu hareket ettirdiği ve “pasif hareket aralığınızı” belirlemeye çalıştığı bir muayenedir.
- Omuzunuzu hareket ettirmenizi izleyerek “aktif hareket aralığınızı” görecektir.
- İki tür hareketi karşılaştıracaktır. Donuk omuzu olan kişilerde hem aktif hem de pasif hareketin sınırlı bir aralığı vardır.
Doktor muhtemelen omuz röntgeni isteyecektir, böylece belirtilerinizin başka bir omuz probleminin, örneğin artritin, sonucu olmadığından emin olacaktır. Genellikle donuk omuzu teşhis etmek için manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya ultrason gibi ileri görüntüleme testlerine ihtiyaç yoktur. Ancak doktor, rotatör manşet yırtığı gibi diğer problemleri araştırmak için bu görüntüleme testlerini isteyebilir.
Donuk omuzun (yapışkan kapsülit) tedavisi
– Fizik tedavi: Esnetme ve güçlendirme egzersizleri, omuz hareketliliğini sağlamak için önemlidir.
– İlaçlar: NSAID’ler, erken aşamalarda ağrıyı yönetmeye yardımcı olur.
– Steroid enjeksiyonları: Kortikosteroidler, iltihabı azaltabilir ve hareketi iyileştirebilir.
– Anestezi altında manipülasyon: Şiddetli vakalarda, hasta sedasyon altındayken yapışıklıkları kırmak için omuz manipüle edilebilir.
3. Servikal radikülopati (sıkışmış sinir)
Servikal radikülopati, boyundaki bir sinirin sıkışması veya tahriş olması durumudur ve genellikle fıtıklaşmış diskler, kemik çıkıntıları veya boyun omurgasındaki dejeneratif değişikliklerden kaynaklanır. Bu durum, omuza, kola veya hatta ellere yayılan ağrılara neden olabilir.
Tanı
Ağrı, karıncalanma, uyuşma veya kol gücünde zayıflık gibi belirtiler görülür. Tanı şu yöntemlerle konur:
- Nörolojik muayene: Kas gücü, refleksler ve his için testler yapılır.
- Görüntüleme çalışmaları: MRI veya BT taramaları, sinir sıkışmasını gösterir.
- Elektromyografi (EMG): Sinir ve kas fonksiyonunu ölçer.
Servikal radikülopatinin tedavisi
– Koruyucu tedavi: Dinlenme, fizik tedavi ve NSAID’ler birinci basamak tedavilerdir.
– Epidural steroid enjeksiyonları: Sinir etrafındaki iltihabı hafifletebilir.
– Cerrahi müdahale: Şiddetli sinir sıkışması durumunda disektomi veya foraminotomi gibi cerrahi işlemler gerekebilir.
4. Bursit
Bursit, genellikle tekrarlayan hareketler ya da baskı nedeniyle omuzda oluşur. Yaşlanma, romatoid artrit ve enfeksiyonlar, yaygın katkıda bulunan faktörlerdir.
Tanı
Belirtiler, hareketle kötüleşen şişlik ve ağrıdır. Tanı şu yöntemlerle konur:
- Fizik muayene: Şişlik ve azalmış hareket aralığını kontrol etme.
- Görüntüleme testleri: Ultrason veya MRI, bursaların iltihaplandığını doğrulayabilir.
- Aspirasyon: Bazı durumlarda, enfeksiyonu dışlamak için bursalardan sıvı alınabilir.
Bursitin tedavisi:
– Dinlenme ve buz uygulaması: Şişliği ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olur.
– NSAID’ler: İltihabı etkili bir şekilde yönetir.
– Fizik tedavi: Eklem işlevini iyileştirir.
– Aspirasyon veya kortikosteroid enjeksiyonları: Şiddetli iltihap durumunda.
5. Torasik çıkış sendromu
Torasik çıkış sendromu, köprücük kemiği ile birinci kaburga arasındaki alan olan torasik çıkışta kan damarları veya sinirlerin sıkışması durumunda ortaya çıkar. Nedenler arasında kötü duruş, tekrarlayan kol hareketleri veya anatomik anormallikler yer alır. Torasik çıkış sendromu, omuz ve kolda ağrı, uyuşma ve zayıflığa neden olabilir.
Tanı
Doktorlar, kol ağrısında sızlama, karıncalanma veya renk değişikliği gibi belirtileri değerlendirir. Testler şunlardır:
- Fizik muayene: Kol hareket ederken nabız değişikliklerini kontrol etme.
- Görüntüleme çalışmaları: Sıkışmayı belirlemek için röntgen veya MRI.
- Elektrodiagnostik testler: Sinir fonksiyonunu değerlendirir.
Torasik çıkış sendromunun tedavisi
– Duruş düzeltme: Duruşu iyileştirmek baskıyı azaltır.
– Fizik tedavi: Omuz ve boyun kaslarını esnetme ve güçlendirmeye odaklanır.
– Cerrahi: Şiddetli vakalarda, dekompresyon cerrahisi gerekebilir.
6. Artrit
Osteoartrit veya romatoid artrit omuz eklemini etkileyerek ağrı ve eklem sertliğine yol açabilir. Osteoartrit, kıkırdak aşınmasından kaynaklanırken, romatoid artrit, eklem iltihabına yol açan otoimmün bir durumdur.
Tanı
Belirtiler arasında eklem ağrısı, eklem şişliği ve hareketin azalması yer alır. Tanı yöntemleri şunlardır:
- Röntgen: Eklem boşluğunun daralmasını ve kemik değişikliklerini gösterir.
- Kan testleri: Romatoid artrit markalarını, örneğin romatoid faktör (RF) ve anti-CCP antikorlarını belirler.
- MRI: Eklem yapılarının detaylı görüntülerini sağlar.
Artritin tedavisi
– İlaçlar: Romatoid artrit için NSAID’ler, kortikosteroidler veya hastalık modifiye edici antiretümatik ilaçlar (DMARD’ler).
– Fizik tedavi: Eklem hareketliliğini korur.
– Cerrahi: İleri vakalarda eklem değişimi gerekebilir.
7. Periferal nöropati
Periferal nöropati, genellikle diyabet, vitamin eksiklikleri veya alkol bağımlılığı nedeniyle periferal sinirlerin zarar görmesidir. Belirtiler arasında kolların yanması, uyuşma veya karıncalanma hissi bulunur.
Tanı
Tanı testleri şunları içerir:
- Sinir iletim çalışmaları: Sinirlerdeki elektriksel sinyalleri değerlendirir.
- Kan testleri: Diyabet veya vitamin eksiklikleri gibi altında yatan nedenleri kontrol eder.
- Biopsi: Nadir durumlarda, sinir biyopsisi yapılabilir.
Periferal nöropatinin tedavisi
– Altta yatan nedenin tedavisi: Diyabetin yönetilmesi veya vitamin eksikliklerinin tedavi edilmesi.
– İlaçlar: Antikonvülsanlar veya antidepresanlar nöropatik ağrıyı yönetebilir.
– Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz gibi.
Yaralanma olmaksızın omuz ve kol ağrısı çeşitli durumların sonucu olabilir. Yaygın tedaviler arasında dinlenme ve aktivite değişikliği, reçetesiz ağrı kesiciler, fizik tedavi ve buz veya ısı tedavisi bulunmaktadır. Ancak bu durum bazen ciddi olabilir, özellikle de devam ederse veya kötüleşirse. Artrit, bursit veya hatta kalp sorunları gibi altta yatan durumları dışlamak için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.
