Melanom derisi kanseri, çevresindeki dokuları büyüyerek yok edebilir. Ayrıca, vücudun diğer bölgelerine yayılabilir (metastaz yapabilir). Melanom derisi kanserine, kutanöz melanom ve malign melanom da denir.
Melanom derisi kanserinin 4 ana tipi bulunmaktadır: yüzeyel yayılma, nodüler, lentigo maligna ve akral lentiginöz.
Yüzeyel yayılma melanomu
Yüzeyel yayılma melanomu, melanom derisi kanserinin en yaygın tipidir. Tüm melanom derisi kanserlerinin yaklaşık %70’ini oluşturur.
Yüzeyel yayılma melanomu, dışarıya doğru büyüme eğilimindedir (radial büyüme olarak adlandırılır) ve cildin yüzeyinde yayılır. Ancak cildin içine doğru (dikey büyüme) büyümeye de başlayabilir. Genellikle düz ve ince (1 mm’den daha az kalın) olup, düzensiz bir kenara sahiptir. Renk varyasyonu gösterir ve kırmızı, mavi, kahverengi, siyah, gri ve beyazın farklı tonlarına sahip olabilir. Bazen yüzeyel yayılma melanomu, ciltte zaten mevcut olan bir benin (nevüs) üzerinden başlayabilir.
Yüzeyel yayılma melanomu genellikle vücudun merkezi kısmında (gövde), kollar ve bacaklarda gelişir. Erkeklerde sıklıkla sırt bölgesinde, kadınlarda ise bacaklarda görülür.
Nodüler melanom
Nodüler melanom, melanom derisi kanserinin ikinci en yaygın tipidir. Tüm melanom derisi kanserlerinin yaklaşık %15 ile %20’sini oluşturur.
Nodüler melanom, cildin içine doğru büyür. Diğer melanom deri kanseri türlerinden daha hızlı büyür ve yayılır. Ciltten dışarı fırlayan bir çıkıntı (polipoid) şeklindedir. Büyüme, bir sap veya gövdeye sahip mantar gibi şekil alabilir (pedunküle). Genellikle siyah renktedir, ancak bazen kırmızı, pembe veya cilt rengiyle aynı renkte olabilir.
Nodüler melanom genellikle yüz, göğüs veya sırtta gelişir. Güneşe maruz kalmamış cilt bölgelerinde de bulunabilir.
Lentigo maligna melanomu
Lentigo maligna melanomu en çok yaşlı insanlarda gelişir. Tüm melanom derisi kanserlerinin yaklaşık %10 ile %15’ini oluşturur.
Lentigo maligna melanomu genellikle düzensiz kenarları olan büyük, düz, açık kahverengi veya kahverengi bir leke olarak görünür. Büyüdükçe daha koyu hale gelir ve birçok kahverengi veya siyah tonuna sahip olabilir. Genellikle, cildin üst veya dış katmanında (epidermis) yalnızca bir erken büyüme şekli olan lentigo maligna adlı in situ tümörden başlar. Lentigo maligna melanomu, cildin yüzeyinde dışarıya doğru yıllarca büyüyerek, daha sonra cildin içine doğru büyümeye başlar.
Lentigo maligna melanomu genellikle güneş ışığına korumasız maruz kalan cilt bölgelerinde, örneğin yüz, kulaklar ve kollar gibi bölgelerde gelişir.
Akral lentiginöz melanom
Akral lentiginöz melanom, Afrika, Asya ve Hispanik kökenli gibi koyu tenli kişilerde en yaygın olanıdır. Güneşe maruz kalmakla ilişkilendirilmez. Tüm melanom deri kanserlerinin %5’inden daha azını oluşturur.
Akral lentiginöz melanom, genellikle koyu kahverengi veya siyah olan küçük, düz, renksiz bir cilt lekesi olarak ortaya çıkar. Genellikle uzun bir süre boyunca cildin yüzeyinde dışarıya doğru büyür, sonra cildin içine doğru büyümeye başlar.
Akral lentiginöz melanom genellikle ayak tabanlarında, avuç içlerinde veya tırnakların altında gelişir. Ayak tabanlarındaki veya tırnak altındaki anormal alanların görülmesi zor olduğundan, akral lentiginöz melanomu tanı koymak genellikle zordur.
Nadir türdeki melanomlar
Bazı nadir melanom türleri ciltte başlamaz. Aşağıdaki melanom türleri nadirdir.
Mukoza lentiginöz melanomu, burun pasajları, ağız, boğaz (farenks), rektum, anal kanal ve vajina gibi bazı organların veya vücudun diğer bölümlerinin ince, nemli astarında (mukoza veya mukozal zar) gelişir. Çoğu melanom deri kanseri gibi güneşe maruz kalmakla ilgili değildir. Genellikle geç bir aşamada tanı alır ve hızla büyür ve yayılır.
İntraoküler melanom, gözde başlar. Göz kanserinin en yaygın türüdür.
Desmoplastik melanom, cildin kalın, iç katmanında (dermis) veya mukozayı çevreleyen bağ dokusu katmanında (submukoz) gelişir. Genellikle ciltle aynı renkte bir kitle olarak görünür. Cildin içine doğru büyüme eğilimindedir. Desmoplastik melanom genellikle baş, boyun, üst sırt veya mukozaya sahip vücut bölgelerinde gelişir.
