İnsülin, pankreas tarafından salgılanan bir hormondur. Diyabeti olan birçok insana insülin reçete edilir; bu, ya vücutlarının insülin üretmemesi (tip 1 diyabet) ya da insülini düzgün kullanamamaları (tip 2 diyabet) nedeniyle olur.
Ülkemizde satılan birçok insülin türü vardır. Bu insülinler, nasıl üretildikleri, vücutta nasıl çalıştıkları ve maliyetleri bakımından farklılık gösterir. Doktorunuz, sağlık ihtiyaçlarınıza ve yaşam tarzınıza uygun doğru insülin türünü bulmanıza yardımcı olacaktır.
Sıcaklık gibi günlük kan şekeri seviyenizi etkileyen birçok faktör arasında, insülin emilim oranları yönetilmesi en zor faktörlerden biri olabilir. Çoğumuz, insülinin farklı oranlarda emildiğini biliyoruz; bu, nereden enjekte edildiğine (veya bir insülin pompası kullanıyorsanız infüzyon setinin nerede yerleştirildiğine) bağlıdır. Genel olarak, karın bölgesi insülini en hızlı emen alan olup, bunu üst kollar, uyluklar ve üst kalçalar takip eder. Bu, çoğumuz için genel bir bilgidir, ancak insülinin vücuda ne kadar hızlı emildiğini etkileyen başka faktörler de bulunmaktadır; bunlar aşağıda sıralanmıştır.
İnsülin emilimini hızlandıran faktörler
İnsülin emilimindeki değişiklikler kan şekeri seviyelerinde değişikliklere neden olabilir. İnsülin emilimini hızlandıran faktörler şunlardır:
- insülini uyluklar veya kollar gibi egzersiz yapılan bir alana enjekte etmek
- sıcak bir duş, sıcak su torbası, spa veya sauna nedeniyle yüksek sıcaklıklar
- insülin enjeksiyon bölgesini masaj yapmak
- İnsülini kas içine enjekte etmek – bu hareket insülinin daha hızlı emilmesine neden olur ve kan şekeri seviyesinin çok düşmesine yol açabilir.
İnsülin emilimini geciktiren faktörler
İnsülin emilimi, aşağıdaki nedenlerle gecikebilir:
- aynı insülin enjeksiyon bölgesinin aşırı kullanılması, bu da derinin altındaki alanın pürtüklü veya izli hale gelmesine (lipohipertrofi olarak bilinir) neden olur
- soğuk insülin (örneğin, insülin buzdolabından alındıktan hemen sonra enjekte edilirse)
- sigara içmek.
İnsülin enjeksiyon bölgeleri
İnsülin, deri altına yağlı dokuya enjekte edilir. İnsülin kas içine ya da doğrudan kana enjekte edilmemelidir çünkü bu, insülin emilim hızını ve işlevini değiştirebilir.
İnsülinin emilimi, vücudun hangi bölgesine enjekte edildiğine bağlı olarak değişiklik gösterir. Karın bölgesi insülini en hızlı emen bölgedir ve çoğu hasta insülini bu alana enjekte eder. Üst kollar, kalçalar ve uyluklar daha yavaş bir emilim hızına sahiptir ve bunlar da kullanılabilir.
İnsülin saklama
İnsülinin doğru şekilde saklanması gerekmektedir. Yapmanız gerekenler:
- açılmamış insülini buzdolabında saklayın
- buzdolabı sıcaklığını 2 ile 8 derece C arasında tutun
- insülinin donmadığından emin olun
- açıldıktan sonra insülini oda sıcaklığında (25 derece C’den az) bir aydan fazla tutmayın, sonra güvenli bir şekilde imha edin
- insülini doğrudan güneş ışığına maruz bırakmaktan kaçının.
Aşırı (sıcak veya soğuk) sıcaklıklar insülini bozabilir ve düzgün çalışmaz. İnsülini 30 derece C’yi aşan bir yerde bırakmamalısınız. Yaz aylarında arabanız 30 derece C’den daha sıcak olabilir, bu yüzden insülininizi orada bırakmayın.
İnsulini taşımak için çeşitli yalıtımlı insülin taşıma çantaları (örneğin FRIO) mevcuttur.
İnsülin kullanırken güvenlik
Eğer:
- şeffaf insülin bulanıklaşmışsa
- bulanık insülinin içinde yumrular veya pulcuklar varsa ve buzeri döndürerek çözülemiyorsa
- son kullanma tarihi geçmişse
- insülin donmuş veya yüksek sıcaklıklarla karşılaşmışsa
- insülin flakonu bir defa kullanıldıysa veya bir aydan uzun süre buzdolabının dışında kaldıysa.
