Psoriatik artrit, eklemlerde ağrı ve sertliğe neden olan iltihabi artrit türlerinden biridir. Tedavi edilmediği takdirde bu hastalık kalıcı eklem hasarına yol açabilir.

Bazı istatistikler, psoriatik artrit hastalarının %45’ine kadarının obez olduğunu tahmin etmektedir. Ancak bilim insanları, bu iki durumun birbirine nasıl bağlandığını tam olarak bilmiyor. Bazı bilim insanları, ilişkinin karmaşık olduğunu ve muhtemelen iki yönlü olduğunu belirtmekte; bu da psoriatik artrit ve obezitenin birbirini etkilediği anlamına geliyor.

Bu yazıda, psoriatik artrit ile kilo arasındaki bağlantılara ve psoriatik artrit hastalarının güvenli bir şekilde nasıl kilo verebileceğine bakacağız.

Psoriatik artrit ve kilo alma arasındaki bağlantı nedir?

Uzmanlar, obezite ve psoriatik artrit arasında bir bağlantı olduğunu belirtmektedir. Ancak onları bağlayan nedenler belirsizdir. Yine de obezitenin, psoriatik artrit gelişimi için bir risk faktörü olduğu görülmektedir.

Fazla kilolu veya obez kişilerin, psoriasis ve psoriatik artrit geliştirme riski daha yüksek görünmektedir. Psoriatik artrit hastası olan fazla kilolu kişiler, genellikle daha şiddetli psoriatik artrit semptomlarına sahip gibi görünmekte ve bu semptomları yönetmenin daha zor olduğunu hissetmektedirler.

Ayrıca fazla kilo ve obezite, eklemler, bağlar ve tendonlar üzerinde baskı oluşturabilir. Bu da ağrılı eklemlerin fiziksel aktiviteyi zorlaştırmasına neden olabilir. Bu durum kilo alımına yol açabilir ve içerisinde eklemlere daha fazla baskı yaparak semptomları kötüleştirebilir.

Psoriatik artrit iltihabı kilo alımına neden olur mu?

Araştırmacılar, psoriatik artrit iltihabının kilo alımına neden olup olmadığını net bir şekilde bilmiyor. 2022’de yapılan bir araştırma, enfeksiyonlardan kaynaklanan akut iltihapların uzun dönemli kilo alım riskini artırabileceğini öne sürse de, psoriatik hastalıklarda benzer bir etki gösteren çalışma bulunmamaktadır.

Kilonun psoriatik artrit ilaçları üzerindeki etkileri

Fazla kilo ve obezite, psoriatik artrit ilaçları olan hastalığı değiştiren antireomatik ilaçlar (DMARD’lar) ve tümör nekroz faktörü (TNF) inhibitörlerinin etkin bir şekilde çalışmasını engelleyebilir.

Bu ilaçlar, hastalık aktivitelerini azaltmayı hedefler.

2020’de yapılan bir araştırmaya göre, kilo vermenin DMARD’lar ve TNF inhibitörleri gibi ilaçların vücut üzerindeki etkisini artırabileceğine dair güçlü kanıtlar vardır.

Psoriatik artrit ilaçları insanlara kilo vermelerine yardımcı olabilir mi?

2022 yılında yayımlanan bir araştırma, apremilast (Otezla) ilacının, psoriatik artrit de dahil olmak üzere psoriatik hastalıkları olan bireylerin kilolarını, semptomlarını ve komplikasyonlarını yönetmeye yardımcı olduğunu bulmuştur.

Apremilast, küçük molekül fosfodiesteraz 4 (PDE4) inhibitörü olarak bilinen bir ilaç türüdür.

Psoriatik artrit ile güvenli kilo verme yöntemleri

Kilo vermenin en iyi yolu, sürdürülebilir beslenme seçimleri ve düzenli fiziksel egzersizle mümkündür.

Fiziksel etkinlik

Fiziksel aktivite, kiloyu yönetmeye yardımcı olabilir ve kişinin hareketli kalmasını sağlayabilir. Amerikan Romatoloji Koleji, düzenli egzersiz yapan artrit hastalarının:

  • daha az ağrı
  • daha yüksek enerji seviyeleri
  • daha iyi uyku kalitesi
  • günlük işlevselliklerini daha iyi hale getirdiğini belirtmektedir.

Mevcut kılavuzlar, psoriatik artrit hastaları için yüzme, tai-chi veya yoga gibi düşük etkili egzersizleri önermektedir. İnsanlar, egzersiz planını doktora danışarak oluşturabilirler.

Beslenme seçimleri

Dengeli, çeşitli ve besleyici bir diyet de kilo yönetimi için esastır.

Artrit Vakfı, kilo vermek için şu ipuçlarını sunmaktadır:

  • Besleyici yiyecekler: Tam gıdalara, meyvelere, sebzelere, balıklara, kuruyemişlere ve fasulyelere odaklanarak yüksek işlenmiş gıdalardan kaçınmalısınız.
  • Porsiyon boyutu: Daha küçük bir tabak kullanmak, kişinin yemek miktarını %20 kadar azaltabilir.
  • Bol su içmek: Yemekten önce su içmek, kişilerin daha hızlı tok hissetmelerine yardımcı olabilir.
  • Uyku: Uykusuzluk, vücudun leptin üretimini yavaşlatabilir, bu da insanların tok hissetmelerini engeller. Ayrıca, açlığı artıran ghrelin hormonunun üretimini artırır.
  • Dikkatli yemek: Yavaş ve dikkatli yemek, günlük kalori alımını günde 300 kalori kadar azaltabilir. Örneğin, kişi televizyon izlerken kanepe yerine bir masada yemek yiyebilir.

2019’da yapılan bir çalışma, çok düşük kalorili bir diyetle kısa süreli kilo kaybının psoriatik artrit semptomlarını iyileştirdiğini bulmuştur. Ancak, insanlar bu yöntemleri veya başka önemli diyet değişikliklerini uygulamadan önce mutlaka doktorlarıyla görüşmelidir.

Kilo vermenin faydaları

Psoriatik artrit ve fazla kilolu veya obez olan bir kişi için, diyet ve egzersiz yoluyla kilo vermek:

  • acıları hafifletir
  • hareketliliği artırır
  • iltihabı azaltır
  • ilaçlara vücudun tepkisini iyileştirir
  • kardiyovasküler hastalık riskini azaltır

Kilo yönetimi, bu potansiyel olarak ciddi komplikasyonların riskini azaltmaya yardımcı olur.

Sıkça sorulan sorular

İşte psoriatik artrit ve vücut ağırlığı hakkında insanların sıklıkla sorduğu bazı sorular.

Obezite psoriatik artrite neden olur mu?

Psoriatik artrit hastalarında obezite oranı, daha geniş bir popülasyona göre daha yüksektir. Ancak obezitenin, psoriatik artritin bir sonucu mu yoksa katkıda mı bulunduğu belirsizdir. Uzmanlar, ilişkinin karmaşık olduğunu ve bu iki durumun muhtemelen birbirini etkilediğini belirtmektedir.

Psoriatik artrit kilo vermeyi zorlaştırır mı?

Artrit iltihabı ve ağrılar, birçok aktiviteyi daha zor hale getirebilir ve bir kişinin kilo vermesini etkileyebilir. Psoriatik artrit ile bağlantılı başka bir yaygın semptom ise yorgunluktur.

Psoriatik artrit, kilo vermeyi zorlaştırsa da, hala kilo vermek mümkündür.

İlaçlar, psoriatik artrit hastalarının kilo vermesine yardımcı olabilir mi?

Psoriatik artrit gibi iltihap yönetiminin optimal tasarımı, kilo yönetimini veya kilo kaybını destekleyebilir. Örneğin, psoriatik artrit tedavisinde bir tür ilaç olan PDE4 inhibitörlerinin kullanılmasıyla bazı bireylerin kilo verebileceğine dair bazı kanıtlar bulunmaktadır.

Kilo vermek psoriatik artrit semptomlarını iyileştirir mi?

Evet, kilo vermek psoriatik artrit semptomlarını iyileştirir ve kardiyovasküler hastalık ve diğer psoriatik artrit komplikasyonları riskini azaltır.

Obezite ve psoriatik artrit hastası olan, kilolarının %10 veya daha fazlasını kaybeden kişiler, hastalık aktivitelerinde önemli azalmalar yaşamış ve semptomları iyileşmiştir.

Özet

Psoriatik hastalıklar, psoriatik artrit dahil olmak üzere, obezite ile bir bağlantı gibi görünmektedir.

Bunun bir nedeni, obezitenin iltihaba katkıda bulunabilmesidir. Obezite, bazı psoriatik artrit ilaçlarının vücut üzerindeki etkilerini de etkileyebilir. DMARD’lar ve TNF inhibitörü ilaçların, obez bireyler kilo verdiklerinde daha etkili çalıştığı görülmektedir.

Orta kilo seviyesini korumak, psoriatik artrit semptomlarını yönetmeye yardımcı olabilir ve kişinin genel sağlık ve iyiliğini artırabilir. Beslenme seçimleri ve egzersiz bunun elde edilmesine yardımcı olabilir.

Bilgi kaynağı: