Eşanlamlılar: Piyoderma
Abse nedir?
Abse, içinde irin bulunan bir boşluktur (piyoderma veya sepsis). Abse, beyaz kan hücreleri, ölü dokular ve bakteriler içerir.
Derideki abseler, vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir, ancak en yaygın olarak koltuk altlarında, omurganın temelinde (pilonidal hastalık) ya da genital bölge (örneğin, Bartholin abcesi) ve anüs çevresinde görülür.
Bir abse genellikle sıcak, kırmızı, şiş ve ağrılı bir kitle olarak kendini gösterir. Ateşe, şişmiş lenf düğümlerine ve potansiyel olarak tehlikeli sepsis gibi hastalıklara yol açabilir. Bakteriyel olmayan abseler, derinin rengiyle benzerlik gösterebilir ve ağrısız olabilir.
Eğer tedavi edilmezse, bir abse zamanla patlar ve yoğun, sarı irin boşaltır.
Abseye ne sebep olur?
Ağrılı bir abse genellikle akut bir bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanır. Bakteriler, ciltteki bir yaradan, örneğin bir delik yarasından ya da bir kıl folikülünden geçerek deriye nüfuz eder. Bir abse, bir yabancı cisim etrafında da gelişebilir, örneğin bir kıymık etrafında. En yaygın enfeksiyon abse sebepleri şunlardır:
- Staphylococcus aureus, genellikle pustul ve daha yaygın bir deri abcesi olan tunç ve karbunkül, yara enfeksiyonu veya enfekte egzamaya sebep olur.
- Methicillin dirençli Staphylococcus aureus, tekrar eden abselere neden olabilir.
- Streptococcus pyogenes, selülit ve erizipel için yaygın bir sebeptir.
- Mikobakteriyum tüberküloz (TB) ve atipik mikobakteriyal enfeksiyonlar.
- Aneroblar, gram negatif organizmalar, nadir bakteriyel enfeksiyonlar ve karma enfeksiyonlar.
- Mantar enfeksiyonu, bir keriyon.
- Ciddi viral enfeksiyon, örneğin, herpes simpleks.
- İnfestasyonlar veya paraziter enfeksiyonlar.
Enfeksiyon abseleri sağlıklı insanları etkileyebilir, ancak aşağıdaki durumlarda daha yaygındır:
- Metabolik sendrom ve obezite
- Tütün kullanımı
- Diyabet
- Bağışıklık zayıflığı
- Intravenöz uyuşturucu kullanıcıları
Steril bir abse, enfeksiyon temizlendiğinde bile var olmaya devam edebilir, çünkü içinde ölü veya nekrotik doku ve iltihap hücreleri bulunur.
Steril bir abse, kortikosteroid enjeksiyonu sonrası oluşabilir, özellikle ilaç subkütan yağ dokusuna sızdığında. Yabancı cisme bağlı bir alerjik reaksiyon veya enjekte edilen maddelere, örneğin sığır kolajenine karşı da abse oluşumuna yol açabilir.
Bazı inflamatuar deri hastalıkları, patojenler (enfeksiyöz mikroplar) yokken doku tahribatı ve abse oluşumuna neden olabilir. Bu hastalıklar şunlardır:
- Hidradenitis supurativa
- Akneli conglobata ve akne fulminans
- Kron hastalığı
- Panniculitis (iltihaplı subkütan yağ dokusu)
Hangi testler yapılmalıdır?
Eğer absenin nedeni bilinmiyorsa, aşağıdaki testler yapılabilir.
- Mikroskopi ve Gram boyası
- Bakteriyel kültür (standart, anerobik ve düşük sıcaklıkta)
- Komşu dokudan biyopsi
Eğer bir hasta tekrar eden abselere sahipse, demir eksikliği, bağışıklık eksikliği, sistemik steroidler gibi ilaçlarla bağışıklığın baskılanması, diyabet veya kötü dolaşım gibi durumlardan şüphelenin.
Abse nasıl tedavi edilir?
Bir abse, yabancı cisimleri çıkarmak ve içeriğini boşaltmak için açılmalıdır. Bu işlem, cerrahi bir kesim yapmayı ve irinin drenajını gerektirir. Boşluk, ardından tuzlu su ile iyice yıkanır. Boşluğun, daha fazla irinin boşalmasına izin vermek için açık bırakılması gerekir. Derinse, drenajı yardımcı olmak için bazen abse içine sargılar yerleştirilir.
Genellikle, abseye neden olan organizmaya ve duyarlılıklarına göre antibiyotikler reçete edilir.
Daha fazla abse oluşumunun önlenmesi
Eğer abseler stafilokokal enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, nüks etme riski şu önlemlerle azaltılabilir:
- Hijyen: elleri sık sık yıkamak (veya el dezenfektanı kullanmak) ve havluları, giysileri, jiletleri ve diş fırçalarını paylaşmamak.
- Diğerlerine bulaşmayı azaltmak: enfekte olduğunda, topluluk spor salonunda ekipmanları paylaşmamak ve sauna veya yüzme havuzuna gitmemek.
- Doku ve sargıları kapalı bir torbada atmak veya yakmak.
- Traş olurken cilde zarar vermemeye dikkat etmek.
- Bolca taze meyve ve sebze yemek.
- Normal bir kiloyu korumak ve tütün kullanmamak.
