Genel Bakış
Böbrek enfeksiyonu, genellikle üretra veya mesanede başlayan ve bir ya da her iki böbreğe kadar ilerleyen bir idrar yolu enfeksiyonudur.
Böbrek enfeksiyonu hızlı tıbbi müdahale gerektirir. Uygun şekilde tedavi edilmediğinde, böbrek enfeksiyonu böbreklerinize kalıcı zarar verebilir veya bakteriler kana karışarak hayatı tehdit eden bir enfeksiyona yol açabilir.
Böbrek enfeksiyonu tedavisinde genellikle antibiyotikler kullanılır ve hastanede yatış gerekebilir.
Böbrek Enfeksiyonunun Belirtileri
Böbrek enfeksiyonunun belirtileri şunları içerebilir:
- Yüksek ateş
- Üşüme
- Sırt veya kasık ağrısı
- Karın ağrısı
- Sık idrara çıkma
- İdrar yaparken yanma hissi veya ağrı
- Bulantı ve kusma
- İdrarda iltihap veya kan
- İdrarın kötü kokması veya bulanık olması
Ne Zaman Doktora Görünmelisiniz?
Endişe verici belirtileriniz varsa doktorunuzla randevu alın. İdrar yolu enfeksiyonu için tedavi görüyorsanız fakat belirtileriniz düzelmiyorsa randevu alın.
Şiddetli böbrek enfeksiyonu, hayatı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilir. Kanlı idrar veya bulantı ve kusma gibi böbrek enfeksiyonu belirtileriniz varsa hemen tıbbi yardım alınız.
Böbrek Enfeksiyonunun Nedenleri
Bakteriler, idrarınızı vücudunuzdan taşıyan tüpten (üretra) geçerek idrar yolunuza girebilir ve böbreklerinize doğru çoğalarak ilerleyebilir. Bu, böbrek enfeksiyonlarının en yaygın nedenidir.
Ayrıca, vücudunuzdaki başka bir enfeksiyondan kaynaklanan bakteriler kan yoluyla böbreklerinize yayılabilir. Bu durumda böbrek enfeksiyonu gelişmesi nadir olsa da, yapay eklem veya kalp kapakçığı gibi enfekte olan bir durum varsa meydana gelebilir.
Nadir durumlarda, böbrek enfeksiyonu böbrek cerrahisi sonrasında ortaya çıkabilir.
Risk Faktörleri
Aşağıdaki faktörler böbrek enfeksiyonu riskinizi artırır:
- Kadın olmak. Kadınlardaki üretra, erkeklerden daha kısa olduğu için bakterilerin vücudun dışından mesaneye geçişi daha kolaydır. Üretranın vajina ve anüse yakınlığı, bakterilerin mesaneye girişine daha fazla fırsat sunar. Mesaneye girdikten sonra, enfeksiyon böbreklere yayılabilir. Hamile kadınlar, böbrek enfeksiyonu açısından daha yüksek risk altındadır.
- İdrar yolu tıkanıklığına sahip olmak. Tıkanıklık, idrar akışını yavaşlatan veya idrar yaparken mesanenizi boşaltma yeteneğinizi azaltan herhangi bir şeydir — böbrek taşı, idrar yolunuzun yapısındaki anormallikler veya erkeklerde büyümüş prostat bezi gibi.
- Bağışıklık sisteminin zayıf olması. Diyabet ve HIV gibi hastalıklar bağışıklık sisteminizi zayıflatabilir. Organ nakillerinde reddi önlemek için kullanılan bazı ilaçlar da bağışıklık sistemini zayıflatabilir.
- Mesane çevresindeki sinirlerde hasar olması. Sinir veya omurilik hasarı, mesane enfeksiyonunun belirtilerini hissetmenizi engelleyebilir ve böbrek enfeksiyonuna doğru ilerlerken bunu fark etmemenize neden olabilir.
- Uzun süreli idrar kateteri kullanmak. İdrar kateterleri, idrarı mesaneden boşaltmak için kullanılan tüplerdir. Bazı cerrahi işlemler ve tanısal testler sırasında kateter yerleştirilebilir. Eğer yatakta kalıyorsanız sürekli kateter kullanmanız gerekebilir.
- Yanlış yönlenmiş idrar akışına neden olan bir hastalığa sahip olmak. Vezikoüreteral reflü durumunda, idrarın küçük miktarları mesaneden yukarı doğru üreterlere ve böbreklere geri akabilir. Bu hastalığı olan insanlar, çocukluk ve yetişkinlik dönemlerinde böbrek enfeksiyonu riski taşır.
Böbrek Enfeksiyonu Komplikasyonları
Tedavi edilmezse, böbrek enfeksiyonu ciddi komplikasyonlara neden olabilir, bunlar arasında:
- Böbrek skarı. Bu komplikasyon, kronik böbrek hastalığı, yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliğine yol açabilir.
- Kan zehirlenmesi (septisemi). Böbrekler, kanınızdaki atıkları filtreleyerek temiz kanı vücudunuza geri döndürür. Böbrek enfeksiyonu, bakterilerin kan yoluyla yayılmasına neden olabilir.
- Hamilelik komplikasyonları. Hamilelik sırasında böbrek enfeksiyonu geliştiren kadınlar, düşük doğum ağırlığıyla bebek doğurma riskinin artmasıyla karşılaşabilir.
Böbrek Enfeksiyonunun Önlenmesi
Böbrek enfeksiyonu riskinizi azaltmak için idrar yolu enfeksiyonlarını önlemeye yönelik adımlar atmalısınız. Kadınlar, idrar yolu enfeksiyonları riskini azaltmak için şunları yapabilir:
- Sıvı alın, özellikle su. Sıvılar, idrar yaparken bakterilerin vücuttan atılmasına yardımcı olabilir.
- İhtiyacınız olduğunda hemen idrar yapın. İdrar yapma isteğiniz varken ertelemekten kaçının.
- İlişkiden sonra mesaneyi boşaltın. İlişkiden hemen sonra idrar yapmak, üretradan bakterilerin temizlenmesine yardımcı olur ve enfeksiyon riskini azaltır.
- Dikkatlice silin. İdrar yaptıktan sonra önden arkaya silmek, bakterilerin üretraya yayılmasını önlemeye yardımcıdır.
- Genital bölgede kadın ürünleri kullanmaktan kaçının. Genital bölgede deodorant spreyleri veya duşlar gibi ürünler kullanmak tahriş edici olabilir.
Tanı
Böbrek enfeksiyonunu doğrulamak için, idrarınızdaki bakterileri, kanı veya iltihabı test etmek amacıyla idrar örneği vermeniz istenecektir. Doktorunuz ayrıca kanınızdaki bakterileri veya diğer organizmaları kontrol etmek için bir kan örneği alabilir.
Diğer testler, ultrason, BT taraması veya mesanenin röntgeninin alınmasını içerebilir. Mesane dolu olduğunda ve idrar yaparken röntgen çekebilmek için bir kontrast boyası enjekte edilecektir.
Böbrek Enfeksiyonunun Tedavisi
Böbrek enfeksiyonları için antibiyotikler
Antibiyotikler, böbrek enfeksiyonlarının tedavisinde ilk tercih olarak kullanılır. Kullanacağınız ilaçlar ve tedavi süresi, sağlığınıza ve idrar testlerinizde bulunan bakterilere bağlıdır.
Genellikle, böbrek enfeksiyonunun belirtileri tedaviye başladıktan birkaç gün içinde düzelmeye başlar. Ancak antibiyotikleri bir hafta veya daha uzun süre devam ettirmeniz gerekebilir. Kendinizi daha iyi hissetseniz bile doktorunuzun önerdiği antibiyotik kürünü tam olarak almanız önemlidir.
Doktorunuz, enfeksiyonun geçmiş olduğundan emin olmak için tekrarlanan idrar kültürü önerebilir. Eğer enfeksiyon hala mevcutsa, başka bir antibiyotik kürüne ihtiyaç duyacaksınız.
Şiddetli böbrek enfeksiyonlarında hastaneye yatış
Eğer böbrek enfeksiyonunuz şiddetliyse, doktorunuz sizi hastaneye yatırabilir. Tedavi, intravenöz ( damar yoluyla) olarak alacağınız antibiyotikler ve sıvıları içerebilir. Hastanede kalış süreniz, durumunuzun ciddiyetine bağlıdır.
Tekrarlayan böbrek enfeksiyonları için tedavi
Böbrek enfeksiyonlarına neden olan altta yatan bir sağlık problemi, şekil bozukluğu gibi durumlar olabilir. Bu durumda, bir böbrek uzmanına (nefrolog) veya üroloji cerrahına değerlendirme için yönlendirilebilirsiniz. Yapısal bir anormalliği onarmak için cerrahi müdahale gerekebilir.
Evde bakım
Böbrek enfeksiyonundan iyileşirken rahatsızlığı azaltmak için şunları yapabilirsiniz:
- Isı uygulayın. Ağrıyı hafifletmek için karnınıza veya sırtınıza ısıtma yastığı koyun.
- Ağrı kesici kullanın. Ateş veya rahatsızlık için asetaminofen (Tylenol) veya ibuprofen (Motrin IB, Advil) gibi aspirin içermeyen ağrı kesiciler alın.
- Bolca sıvı tüketin. Sıvı içmek, idrar yolunuzdan bakterilerin atılmasına yardımcı olacaktır. Enfeksiyonunuz geçene kadar kahve ve alkol tüketiminden kaçının.
