Angina, kalp kaslarına giden kan akışındaki azalmadan kaynaklanan göğüs ağrısıdır. Angina genellikle hayatı tehdit edici değildir, ancak kalp krizi veya felç riski taşıdığınıza dair bir uyarı işaretidir. Bu makalede anginanın nasıl teşhis edildiği ve bir angina teşhisi için nasıl hazırlık yapmanız gerektiği açıklanmaktadır.
Angina Belirtileri
Angina belirtileri her zaman mevcut olmayabilir, çünkü düşük oksijen talebinin olduğu zamanlarda, örneğin dinlenme sırasında, kalp kası azalmış kan akışı ile belirti olmadan işlevini sürdürebilir. Ancak kalbin yeterli oksijen almadığı durumlarda (örneğin egzersiz sırasında) angina belirtileri ortaya çıkar.
Angina belirtileri ve işaretleri şunları içermektedir:
- göğüste sıkışma, baskı, daralma ya da ağır bir ağırlık hissi şeklinde tarif edilen göğüs ağrısı veya rahatsızlık
- kollarda, boyunda, çene ve omuzda veya sırt bölgesinde ağrı veya rahatsızlık
- hazımsızlık veya mide yanması ile benzerlik gösteren ağrı
- nefes darlığı ve yorgunluk
- bulantı, terleme ve baş dönmesi.
Anginanın şiddeti, süresi ve türü değişiklik gösterebilir. Yeni veya farklı belirtilerin farkında olmak önemlidir; çünkü bu belirtiler kararsız angina veya kalp krizi işareti olabilir.
Bazı durumlarda, angina yaşayan kadınlar göğüs baskısı veya rahatsızlık belirtileri yaşamayabilir ve tedaviye başvurmayı geciktirebilirler.
Angina nasıl teşhis edilir?
Angina teşhisi için doktorunuz önce fiziksel muayene yapacak ve belirtileriniz hakkında sorular soracaktır. Ayrıca, kalp hastalığı geçmişi gibi risk faktörleri hakkında da sorular sorulacaktır.
Doktorunuz angina olup olmadığınızı doğrulamaya yardımcı olacak birkaç test isteyebilir:
- Elektrokardiyogram (ECG veya EKG). Kalbiniz her atışında, kalbinizdeki özel hücrelerden kaynaklanan elektriksel bir uyarılma ile tetiklenir. Elektrokardiyogram, bu elektrik sinyallerini kalp boyunca kaydeder. Doktorunuz, bu kalp atışlarındaki düzene bakarak kalbinizdeki kan akışının yavaşlayıp yavaşlamadığını veya kesilip kesilmediğini görebilir ya da bir kalp krizi geçirip geçirmediğinizi kontrol edebilir.
- Egzersiz testi. Bazen angina, kalbin daha fazla çalıştığı zamanlarda daha kolay teşhis edilir. Bu test sırasında koşu bandında yürüyerek ya da sabit bisiklet sürerek egzersiz yaparsınız. Egzersiz yaparken kan basıncınız ve EKG okumalarınız izlenir. Bu testle aynı anda başka testler de yapılabilir. Eğer egzersiz yapamıyorsanız, kalbinizin daha fazla çalışmasını sağlayan ilaçlar verilebilir ve ardından bir görüntüleme testi yapılabilir.
- Ekokardiyogram. Ekokardiyogram, ses dalgalarını kullanarak kalbin görüntülerini üretir. Doktorunuz, bu görüntüleri kullanarak angina ile ilgili sorunları, kan akışı yetersizliği nedeniyle kalp kası hasarlarını tespit edebilir. Ekokardiyogram, stres testi sırasında da yapılabilir ve bu kalbinizde yeterli kan almayan alanların olup olmadığını gösterebilir.
- Radyoaktif madde ile test. Bu test, kalp kasınıza kan akışını dinlenme ve stres sırasında ölçmeye yardımcı olur. Egzersiz sırasında yapılan teste benzer, ancak bu test sırasında kan dolaşımınıza radyoaktif bir madde enjekte edilir. Bu madde kanınızla karışarak kalbinize ulaşır. Kalbinizde radyoaktif maddeyi tespit eden özel bir tarayıcı, bu maddenin kalp kasınızdaki kanla nasıl hareket ettiğini gösterir. Kalbinizin herhangi bir kısmına yetersiz kan akışı varsa, görüntülerde radyoaktif maddeden o bölgede daha az görünür.
- Göğüs röntgeni. Bu test, kalbiniz ve akciğerlerinizin görüntülerini alır. Bu test, belirtilerinizi açıklayabilecek diğer durumları araştırmak ve kalbinizin genişleyip genişlemediğini görmek için yapılmaktadır.
- Kan testleri. Kalbiniz bir kalp krizi geçirirse, belirli kalp enzimleri kanınıza yavaşça sızar. Kan örnekleriniz, bu enzimlerin varlığı için test edilebilir.
- Koroner anjiografi. Koroner anjiografi, kalbinizin kan damarlarının içini incelemek için X-ray görüntülemesi kullanır. Bu, genel olarak kardiyak kateterizasyon olarak bilinen bir prosedür grubunun bir parçasıdır. Koroner anjiografi sırasında, X-ray makinası ile görülebilen bir tür boya, kalbinizin kan damarlarına enjekte edilir. X-ray makinesi bir dizi görüntü (anjiyogram) alarak kan damarlarınızın iç yapısına detaylı bir bakış sunar.
- Kardiyak bilgisayarlı tomografi (BT) taraması. Kardiyak BT taramasında, bir doughnut şeklindeki makinenin içinde bir masada uzanırsınız. Makinenin içindeki X-ray tüpü vücudunuzun etrafında döner ve kalbinizin ve göğsünüzün görüntülerini toplayarak kalbinizdeki arterlerin daralıp daralmadığını veya kalbinizin genişleyip genişlemediğini gösterir.
- Kardiyak MR. Kardiyak MR’da, uzun, boru şeklindeki bir makinede yatarak kalbinizin yapısını ve kan damarlarını detaylı bir şekilde görüntüler.
Doktor randevusuna hazırlanma
Şiddetli göğüs ağrısı (kararsız angina) yaşıyorsanız, hemen acil bir telefon numarasını arayın.
Belirtilerinizin kısa süreli olduğunu ve sadece egzersiz sırasında ortaya çıktığını düşünüyorsanız ya da güçlü bir aile geçmişiniz nedeniyle angina riskiniz konusunda endişeleriniz varsa, bir aile hekiminizle randevu alın. Angina erken teşhis edilirse, tedaviniz daha kolay ve etkili olabilir.
Randevular kısa olabileceğinden ve genellikle tartışılacak birçok konu olduğundan, randevunuza hazırlık yapmalısınız. İşte sizi hazırlamanıza yardımcı olacak bazı bilgiler.
Ne yapmalısınız
- Randevu öncesi kısıtlamaların farkında olun. Randevu aldığınızda, bir şeyi önceden yapıp yapmanız gerektiğini sormayı unutmayın, örneğin diyetinizi kısıtlamak. Kolesterol veya kalp hastalığının diğer göstergelerini kontrol etmek için bir kan testinde, önceden belirli bir süre aç kalmanız gerekebilir.
- Yaşadığınız belirtileri yazın, angina ile ilgili görünmeyen belirtiler de dahil olmak üzere.
- Önemli kişisel bilgileri yazın, angina, göğüs ağrısı, kalp hastalığı, felç, yüksek tansiyon veya diyabet gibi aile geçmişiniz varsa ve herhangi bir büyük stres veya son zamanlardaki yaşam değişiklikleriniz varsa bunu belirtin.
- Tüm aldığınız ilaçları, vitaminleri veya takviyeleri listeleyin.
- Randevunuza bir arkadaş veya aile üyesini götürün. Bazen sağlanan tüm bilgileri hatırlamak zor olabilir ve bu kişi, kaçırdığınız veya unuttuğunuz önemli ayrıntıları hatırlamanıza yardımcı olabilir.
- Beslenme ve egzersiz alışkanlıklarınızı tartışmaya hazır olun. Eğer halen bir diyet veya egzersiz rutininiz yoksa, buna başlamak konusunda karşılaşabileceğiniz zorlukları doktorunuzla konuşmaya hazır olun.
- Doktorunuza sormak üzere bir soru listesi yazın.
Doktorunuzla olan zamanınız sınırlı olduğundan, bir soru listesi hazırlamak, en fazla bilgiyi elde etmenize yardımcı olacaktır. Angina için doktorunuza sorabileceğiniz bazı temel sorular şunlar olabilir:
- Belirtilerimin en olası nedeni nedir?
- Hangi testlere ihtiyacım var? Bu testler için nasıl hazırlanmam gerekiyor?
- Hangi tedavi yöntemleri mevcut ve hangi yöntemi öneriyorsunuz?
- Hangi yiyecekleri yemeliyim ya da kaçınmalıyım?
- Uygun bir fiziksel aktivite düzeyi nedir?
- Daha başka sağlık koşullarım var. Bu sağlık koşullarını birlikte en iyi şekilde nasıl yönetebilirim?
- Angina hakkında sizinle ne sıklıkla takip etmeme ihtiyacım var?
- Bana reçete ettiğiniz ilacın jenerik bir alternatifi var mı?
Doktorunuza sormak üzere hazırladığınız soruların yanı sıra, randevunuz sırasında başka sorular sormaktan çekinmeyin.
Doktorunuzun sorabileceği sorular
Doktorunuzun size sorabileceği sorular şunlar olabilir:
- Belirtilerinizi ilk ne zaman hissetmeye başladınız?
- Ağrı mı? Göğüs rahatsızlığı mı? Sıkışma hissi mi? Göğüste ağır bir ağırlık hissi mi? Keskin bir ağrı mı?
- Ağrı nerede?
- Ağrı boynunuza ve kollarınıza yayılıyor mu? Ağrı nasıl başladı? Belirli bir şey mi tetikledi? Ağrı yavaşça mı başladı yoksa aniden mi?
- Ağrı ne kadar sürüyor?
- Ağrıyı ne kötüleştiriyor? Aktivite mi? Nefes almak mı? Vücut hareketleri mi?
- Ağrıyı ne hafifletiyor? Dinlenmek mi? Derin nefes almak mı? Oturmak mı?
- Ağrıyla birlikte bulantı ya da baş dönmesi gibi başka belirtileriniz var mı?
- Yutma güçlüğü çekiyor musunuz?
- Sık sık mide yanması yaşıyor musunuz? (Mide yanması angina hissine benzer olabilir.)
Bekleme süresinde yapabilecekleriniz
Sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri yapmak için asla erken değildir; sigarayı bırakmak, sağlıklı gıdalar tüketmek ve daha aktif hale gelmek gibi. Bunlar, angina ve komplikasyonlarına, yani kalp krizi ve felç gibi hastalıklara karşı ana savunma hatlarıdır.
