Ağız kanseri, ağzın (oral kavite) herhangi bir kısmında gelişen kanserdir. Ağız kanseri bu alanlarda ortaya çıkabilir:
- Dudaklar
- Dişetleri
- Dil
- Yanakların iç yüzeyi
- Ağzın çatısı
- Ağzın tabanı (dilin altında)
Ağzın içinde meydana gelen kanser oral kanser veya oral kavite kanseri olarak da adlandırılmaktadır.
Ağız kanseri, baş ve boyun kanserleri olarak adlandırılan bir grup içinde yer alan birkaç kanser türünden biridir. Ağız kanseri ve diğer baş ve boyun kanserleri genellikle benzer şekilde tedavi edilir.
Ağız kanserinin belirtileri
Ağız kanseri belirtileri şunları içerebilir:
- İyileşmeyen dudak veya ağız yarası
- Ağzın içinde beyaz veya kırmızımsı leke
- Sarkmış dişler
- Ağzın içinde tümör veya kütle
- Ağızda ağrı
- Kulakta ağrı
- Yutma güçlüğü veya ağrılı yutma
Ne zaman doktora görünmelisiniz?
Sizi rahatsız eden ve iki haftadan uzun süren kalıcı belirtileriniz varsa, bir doktora veya dişçiye randevu almanız gerekir. Doktorunuz muhtemelen önce belirtilerinizin daha yaygın nedenlerini araştıracaktır, örneğin bir enfeksiyon.
Ağız kanserinin nedenleri nelerdir?
Ağız kanserleri, dudaklardaki veya ağızdaki hücrelerdeki DNA’da değişiklikler (mutasyonlar) meydana geldiğinde oluşur. Bir hücrenin DNA’sı, o hücrenin ne yapması gerektiğini belirten talimatları içerir. Mutasyonlar, hücrelere sağlıklı hücrelerin ölmesi gerektiğinde bile büyümeye ve bölünmeye devam etmeleri için talimat verir. Biriken anormal ağız kanseri hücreleri bir tümör oluşturabilir. Zamanla ağız içinde yayılabilir ve baş, boyun veya vücudun diğer bölgelerine de geçebilir.
Ağız kanserleri genellikle dudaklarınızı ve ağzınızın içini kaplayan ince, düz hücrelerde (skuamoz hücreler) başlar. Çoğu oral kanser skuamoz hücreli karsinomlardır.
Araştırmacılar, ağız kanserine yol açan skuamoz hücrelerdeki mutasyonların neden oluştuğunu net bir şekilde bilmiyorlar. Ancak doktorlar, ağız kanseri riskini artırabilecek bazı faktörleri belirlemiştir.
Risk faktörleri
Ağız kanseri riskinizi artırabilecek faktörler şunlardır:
- Sigara, puro, pipo kullanımı, çiğneme tütünü ve toz tütün dahil tütün kullanımı
- Aşırı alkol tüketimi
- Dudaklarınıza aşırı güneş maruziyeti
- İnsan papilomavirüsü (HPV) adı verilen cinsel yolla bulaşan bir virüs
- Zayıflamış bağışıklık sistemi
Ağız kanserinin önlenmesi
Ağız kanserini kesin bir şekilde önlemenin yolu yoktur. Ancak aşağıdaki önlemlerle ağız kanseri riskinizi azaltabilirsiniz:
- Tütün kullanımını bırakın. Sigara içmek veya çiğnemek, ağızınızdaki hücreleri kanserojen tehlikeli kimyasallara maruz bırakır.
- Alkollü içecekleri ölçülü tüketin. Kronik aşırı alkol kullanımı, ağızınızdaki hücreleri tahriş edebilir ve ağız kanserine daha duyarlı hale getirebilir.
- Dudaklarınıza aşırı güneş maruziyetinden kaçının. Güneşten koruma için mümkün olduğunca gölgede kalın. Yüzünüzü, ağız da dahil olmak üzere etkili bir şekilde gölgeleyen geniş kenarlı bir şapka giyin. Güneşten korunma rutininizin bir parçası olarak bir güneş koruyucu dudak ürünü uygulayın.
- Dişçinizi düzenli olarak ziyaret edin. Rutine bağlı diş muayenesi sırasında diş hekiminizden ağız içindeki anormal alanları kontrol etmesini isteyin; bunlar ağız kanseri veya kanser öncesi değişiklikleri gösterebilir.
