Omurilik, beyin ile vücudun geri kalanı arasında mesaj iletimini sağlar. Meninks adı verilen doku katmanları ve omurların (omur kemikleri) oluşturduğu sütun, omuriliği çevreleyip korur. Omurilik yaralanmalarının çoğu, omurlara ani ve travmatik bir darbe sonucu meydana gelir. Kırılan kemikler omuriliğe ve sinirlerine zarar verir. Nadir durumlarda, bir yaralanma omuriliği tamamen kesebilir.
Omurilik Yaralanmasının Komplikasyonları
Sinirler beyninizle iletişim kuramazsa, vücudunuz birçok temel işlevini kaybeder. Omurilik yaralanması genellikle şu komplikasyonlara yol açar:
- Mesane Kontrolü. Mesaneniz böbreklerinizden idrar depolamaya devam edecektir. Ancak, beyin mesanenizi yeterince kontrol edemeyebilir çünkü mesaj taşıyıcısı (omurilik) zarar görmüştür. Mesane kontrolündeki değişiklikler, idrar yolu enfeksiyonu riskinizi artırır. Bu değişiklikler böbrek enfeksiyonlarına ve böbrek veya mesane taşlarına da neden olabilir. Rehabilitasyon süresince, mesanenizi boşaltmaya yardımcı olacak yeni teknikler öğreneceksiniz.
- Bağırsak Kontrolü. Mideniz ve bağırsaklarınız, yaralanmadan önceki gibi çalışmaya devam etmesine rağmen, bağırsak hareketlerinizin kontrolü genellikle değişir. Yüksek lifli bir diyet bağırsaklarınızı düzenlemeye yardımcı olabilir ve rehabilitasyon süresince bağırsak fonksiyonunuzu optimize etmek için teknikler öğreneceksiniz.
- Deride Duyum. Yaralanmanın sinirsel seviyesi altında, cilt duyularınızdan bir kısmını veya tamamını kaybetmiş olabilirsiniz. Bu nedenle, cildiniz belirli şeyler (uzun süreli basınç, sıcaklık veya soğuk gibi) tarafından yaralandığında beyine mesaj gönderemez. Bu, sizi basınç yaralarına daha duyarlı hale getirebilir, ancak pozisyon değişikliklerini sık sık yapmak — gerektiğinde yardım alarak — bu yaraların önlenmesine yardımcı olabilir. Rehabilitasyon süresince uygun cilt bakımını öğrenerek bu sorunları önleyebilirsiniz.
- Dolaşım Kontrolü. Omurilik yaralanması, düşük kan basıncından uzuvların şişmesine kadar uzanan dolaşım problemlerine neden olabilir. Bu dolaşım değişiklikleri, derin ven trombozu veya pulmoner emboli gibi kan pıhtıları geliştirme riskinizi artırabilir. Dolaşım kontrolü ile ilgili bir diğer sorun, kan basıncında potansiyel olarak hayati tehlike yaratacak bir artıştır (otonom hiperrefleksi). Rehabilitasyon ekibiniz, eğer bu sorunlar sizi etkiliyorsa, bu problemleri nasıl ele alacağınızı öğretecektir.
- Solunum Sistemi. Yaralanmanız, karın ve göğüs kaslarınız etkilenirse nefes almayı ve öksürmeyi zorlaştırabilir. Bu kaslar, diyafram ve göğüs duvarı ile karın bölgesindeki kasları içerir. Yaralanmanın sinirsel seviyesi, hangi tür solunum problemleri yaşayabileceğinizi belirleyecektir. Servikal ve torasik omurilik yaralanmanız varsa, zatürre veya diğer akciğer problemleri riskiniz artabilir. İlaçlar ve terapiler bu sorunları önlemeye ve tedavi etmeye yardımcı olabilir.
- Kas Tonusu. Omurilik yaralanması olan bazı kişiler, kas tonusuyla ilgili iki tip problemden birini deneyimleyebilir: kaslarda kontrolsüz sertleşme veya hareket (spastisite) veya tonus eksikliği olan yumuşak ve gevşek kaslar (flaksidite).
- Fitness ve Zindelik. Omurilik yaralanmasından hemen sonra kilo kaybı ve kas erimesi yaygın olarak görülür. Sınırlı hareketlilik daha hareketsiz bir yaşam tarzına yol açabilir ve bu da obezite, kardiyovasküler hastalıklar ve diyabet riskinizi artırabilir. Bir diyetisyen, yeterli ağırlığı korumak için besleyici bir diyet uygulamanıza yardımcı olabilir. Fiziksel ve mesleki terapistler, sizin için bir fitness ve egzersiz programı geliştirmek konusunda yardımcı olabilir.
- Cinsel Sağlık. Cinsellik, doğurganlık ve cinsel fonksiyon, omurilik yaralanmasından etkilenebilir. Erkekler ereksiyon ve boşalma konusunda değişiklikler fark edebilir; kadınlar ise sürtünme değişiklikleri hissedebilir. Üroloji veya doğurganlık alanında uzmanlaşmış hekimler, cinsel fonksiyon ve doğurganlık için seçenekler sunabilir.
- Ağrı. Bazı kişiler, belirli kas gruplarının aşırı kullanılmasından kaynaklı kas veya eklem ağrısı hissedebilir. Omurilik yaralanması sonrasında sinir ağrısı ortaya çıkabilir, özellikle eksik yaralanması olan kişilerde.
- Depresyon. Omurilik yaralanmasının getirdiği tüm değişikliklerle başa çıkmak ve ağrı ile yaşamak bazı insanlarda depresyona neden olabilir.
Bunlar omurilik yaralanmasının olası komplikasyonlarıdır. Rehabilitasyon ekibiniz, omurilik yaralanmasının neden olduğu değişikliklerle başa çıkmanız için gerekli araçları geliştirmenize yardımcı olacak ve yaşam kalitenizi ve bağımsızlığınızı artıracak ekipman ve kaynakları önerecektir.
