Yeni bir çalışma, karaciğer tümörlerinde üretilen mikroproteinlerin, araştırmacıların kanser aşıları üretmesine yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Hospital del Mar Araştırma Enstitüsü, Navarra Üniversitesi Cima ve Pompeu Fabra Üniversitesi’nden araştırmacılardan oluşan bir ekip, karaciğer tümörlerinde kanser aşılarının geliştirilmesinde anahtar olabilecek küçük moleküllerden oluşan bir grup keşfetti. Mikroproteinler, yalnızca tümör hücreleri tarafından üretilen çok küçük proteinlerdir. Bu mikroproteinler, tümöre karşı savaşmak için bağışıklık hücrelerini aktive edebilir. Bu çalışma Science Advances dergisinde yayınlanmıştır.
Uzmanlar, yüzden fazla karaciğer kanseri hastasından alınan tümör ve sağlıklı dokulardan elde edilen verileri birleştirerek bu mikroproteinler kümesini tanımladı. Bu küçük moleküller, daha önce protein kodlayamadığı düşünülen genlerden üretilmiştir.
Hospital del Mar Araştırma Enstitüsü’nde araştırmacı olarak görev yapan Mar Albà, şu şekilde açıklamalarda bulundu: “Son yıllarda, bu gen grubuna olan ilgi giderek artmaktadır. Kısa uzunlukları veya düşük ekspresyonları nedeniyle, araştırmacılar bu genlerin protein kodlamadığını düşünmüşlerdi. Ancak yeni teknikler, bu genlerden bazılarının gerçekten de küçük proteinler üretebileceğini ortaya çıkardı.”
Araştırmacılar, bağışıklık yanıtını incelemeye yönelik laboratuvar deneylerinin yanı sıra transcriptomics, translatomics ve proteomics gibi hesaplama tekniklerinin bir kombinasyonu ile bu keşfi gerçekleştirdiler.
Kanser aşısı geliştirmek için olası bir yol
Kanser aşılarının geliştirilmesi, bağışıklık sisteminin vücudun parçası olmayan yabancı molekülleri tanıma yeteneğine dayanır. Kanser hücrelerindeki mutasyonlar, bağışıklık sistemini uyaran yabancı peptitler oluşturur. Ancak, karaciğer kanseri gibi düşük mutasyon oranlarına sahip kanserlerle ilgili zorluklar vardır. Daha önce tespit edilmesi zor olan mikroproteinleri incelemek, bir kanser aşısı geliştirmek için alternatif bir yöntem sunmaktadır.
Hospital del Mar Araştırma Enstitüsü’nde araştırmacı olan Marta Espinosa Camarena, “Bu çalışma, yalnızca tümör hücrelerinde ifade edilen önemli sayıda mikroprotein olduğunu gösteriyor. Bu mikroproteinler, yeni tedavilerin geliştirilmesinde kullanılabilir.” şeklinde bilgi verdi.
CIMA ve CIBERehd araştırmacısı Puri Fortes, “Bu mikroproteinlerin bazıları bağışıklık sistemini uyarabilir ve kanser hücrelerine karşı bir yanıt oluşturabilir. Bu yanıt, bu mikroproteinleri üreten aşılarla artırılabilir. Bu aşılar, tümör büyümesini durdurabilir veya azaltabilir.” diye ekledi.
Bireysel mutasyonlara dayanan diğer aşı türlerinin aksine, bu tedavi birden fazla kişide kullanılabilir, çünkü aynı mikroprotein çeşitli hastalarda ifade edilmektedir.
Bu aşıların uygulanması göreceli olarak basit olabilir, ancak henüz uygulamaları için araştırmalar başlamamıştır. “Bu bizim hedefimiz.” diyor araştırmacılar.
Bilgi kaynağı:
Marta Espinosa Camarena ve ark. Nokal ORF’ler tarafından kodlanan mikroproteinler, bir karaciğer kanseri hastası meta-kohortunda tümöre özgü antijenlerin önemli bir kaynağıdır. [Science Advances (2024)]. DOI: 10.1126/sciadv.adn3628. www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adn3628
