Genel Bakış
Böbrek kistleri, böbreklerde veya üzerinde oluşan yuvarlak sıvı keseleridir. Böbrek kistleri, böbrek fonksiyonlarını bozabilecek ciddi rahatsızlıklarla ilişkilendirilebilir. Ancak daha yaygın olarak, böbrek kistleri basit böbrek kistleri olarak adlandırılan bir türdedir. Basit böbrek kistleri, nadiren komplikasyonlara neden olan kanser dışı kistlerdir.
Doktorlar, basit böbrek kistlerinin neden oluştuğunu tam olarak bilmiyorlar. Genellikle, sadece bir kist böbreğin yüzeyinde ortaya çıkar, ancak bir veya her iki böbreği etkileyen birden fazla kist de olabilir. Bununla birlikte, basit böbrek kistleri, polikistik böbrek hastalığı ile oluşan kistlerden farklıdır.
Basit böbrek kistleri genellikle başka bir hastalık için yapılan bir görüntüleme testi sırasında tespit edilir. Belirtilere veya semptomlara neden olmayan basit böbrek kistleri genellikle tedavi gerektirmez.
Böbrek kistlerinin belirtileri
Basit böbrek kistleri genellikle hiç belirti göstermez. Eğer basit bir böbrek kisti yeterince büyükse, belirtiler şunlar olabilir:
- Sırt veya yan bölgesinde donuk ağrı
- Yüksek ateş
- Üst karın ağrısı
Ne zaman doktora görünmelisiniz?
Eğer böbrek kisti belirtileriniz varsa bir doktor randevusu almanız gerekmektedir.
Böbrek kistlerine ne sebep olur?
Doktorlar, basit böbrek kistlerinin neden oluştuğunu net olarak bilmiyorlar. Bir teori, böbrek kistlerinin böbreğin yüzeyindeki tabakanın zayıflayıp bir kesecik (divertikül) oluşturmasıyla geliştiğini öne sürmektedir. Sonrasında bu kesecik sıvı ile dolar, kopar ve kist haline gelir.
Risk faktörleri
Basit böbrek kistine sahip olma riski yaşlandıkça artar. Ancak böbrek kistleri her yaşta meydana gelebilir. Basit böbrek kistleri erkeklerde daha yaygındır.
Böbrek kistlerindeki komplikasyonlar
Böbrek kistleri aşağıdaki komplikasyonlara yol açabilir:
- Enfekte bir kist. Bir böbrek kisti enfekte olabilir ve bu da ateş ve ağrıya neden olabilir.
- Patan bir kist. Patlayan bir böbrek kisti sırtınızda veya yanınızda şiddetli ağrıya yol açabilir.
- İdrar tıkanıklığı. Normal idrar akışını engelleyen bir böbrek kisti, böbreklerin şişmesine (hidronefroz) neden olabilir.
Böbrek kistlerinin tanısı
Basit böbrek kistlerinin tanısında kullanılan testler ve prosedürler şunlardır:
- Görüntüleme testleri. Ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) taraması ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme testleri, basit böbrek kistlerini incelemek için sıklıkla kullanılır. Görüntüleme testleri, doktorunuza bir böbrek kitlesinin kist mi yoksa tümör mü olduğunu belirlemenize yardımcı olabilir.
- Böbrek fonksiyon testleri. Kanınızdaki örnekler, bir böbrek kistinin böbrek fonksiyonunuzu etkileyip etkilemediğini ortaya koyabilir.
Böbrek kistlerinin tedavisi
Tedavi gerekli olmayabilir
Eğer basit böbrek kistiniz belirti göstermiyorsa ve böbrek fonksiyonunuzu etkilemiyorsa, tedaviye gerek yoktur. Bunun yerine, doktorunuz kistinizin büyüyüp büyümediğini görmek için periyodik olarak bir görüntüleme testi, örneğin ultrason yaptırmanızı önerebilir. Eğer böbrek kistiniz değişir ve belirtilere yol açarsa, o zaman tedavi olmayı tercih edebilirsiniz. Bazı durumlarda basit böbrek kisti kendiliğinden kaybolabilir.
Belirti gösteren kistler için tedaviler
Eğer basit böbrek kistiniz belirtilere sebep oluyorsa, doktorunuz tedavi önerebilir. Tedavi seçenekleri şunlardır:
- Kisti delip sıvıyı boşaltma ve ardından alkole doldurma. Nadir durumlarda, kisti küçültmek için doktorunuz cildinizin altına ve böbrek kistinin duvarından ince, uzun bir iğne sokabilir. Sonrasında sıvı kistten boşaltılır. Doktorunuz, kistin yeniden oluşmasını engellemek için kisti bir alkol çözeltisi ile doldurabilir.
- Kistin cerrahi olarak çıkarılması. Büyük veya semptom gösteren bir kist, boşaltılmak ve çıkarılmak için cerrahi müdahale gerektirebilir. Kiste erişmek için cerrahınız cildinizde birkaç küçük kesik yapar ve özel aletler ile küçük bir video kamerası yerleştirir. Cerrah, ameliyathane monitöründe izlerken, aletleri böbreğe yönlendirir ve kistten sıvıyı boşaltır. Sonrasında kistin duvarları kesilir veya yakılır.
Doktorunuzun önerdiği cerrahinin türüne bağlı olarak, böbrek kistinizin tedavisi kısa bir hastanede yatış gerektirebilir.
Doktor randevusu için hazırlık
Başka bir hastalık için yapılan bir görüntüleme testinde keşfedilen basit bir böbrek kisti sizi endişelendirebilir. Doktorunuza basit bir böbrek kistinin sağlığınızı nasıl etkilediğini sorun. Bilgi toplamak, aklınızı rahatlatabilir ve durumunuz üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmanıza yardımcı olabilir.
Ne yapabilirsiniz
Doktorunuzla buluşmadan önce soracağınız soruların bir listesini hazırlayın, örneğin:
- Böbrek kistim ne kadar büyük?
- Böbrek kistim yeni mi yoksa diğer taramalarda mı görünüyordu?
- Böbrek kistim muhtemelen büyüyecek mi?
- Böbrek kisti böbreğime zarar verebilir mi?
- Bu açıklanamayan belirtilere sahibim. Bu belirtiler bir böbrek kistinden kaynaklanıyor olabilir mi?
- Böbrek kistinin çıkarılması gerekir mi?
- Tedavi seçeneklerim neler?
- Her tedavi seçeneğinin potansiyel riskleri nelerdir?
- Böbrek kistinin büyüdüğünü gösteren belirtiler nelerdir?
- Bir uzmana görünmem gerekiyor mu?
- Uymam gereken herhangi bir kısıtlama var mı?
- Bir takip ziyareti gerekiyor mu?
Randevunuz sırasında aklınıza gelen başka soruları sormaktan çekinmeyin.
Doktorunuzun sorabileceği sorular
Doktorunuz size aşağıdaki soruları sorabilir:
- Herhangi bir belirtiniz var mı?
- Eğer belirti varsa, bu belirtileri ne kadar süre boyunca yaşıyorsunuz?
- Belirtileriniz zamanla kötüleşti mi?
- İdrarınızda kan var mı?
- Sırtınızda veya yanlarınızda ağrı hissettiğiniz oldu mu?
- Ateş veya titreme geçirdiniz mi?
- Başka bir tıbbi durumunuz var mı?
- Hangi ilaçları, vitaminleri veya takviyeleri kullanıyorsunuz?
