Uterin miyomlar: neden, belirtiler ve tanı

Rahim Myomlarının Genel Görünümü

Rahim myomları, genellikle doğurganlık döneminde ortaya çıkan, rahimdeki kanserojen olmayan büyümelerdir. Leiomyomlar veya myomlar olarak da bilinen rahim myomları, rahim kanseri riski ile ilişkili değildir ve neredeyse asla kanserleşmezler.

Myomlar, insan gözünün algılayamayacağı küçük tohumlardan, rahimi deforme ve büyütebilecek büyük kütlelere kadar farklı boyutlarda olabilir. Tek bir myom ya da birden fazla myoma sahip olabilirsiniz. Aşırı durumlarda, birden fazla myom rahimi o kadar büyütebilir ki, kaburga kafesine ulaşabilir ve ağırlık ekleyebilir.

Pek çok kadın, hayatı boyunca bir süre rahim myomlarına sahip olur. Ancak çoğu zaman belirti vermedikleri için sahip olduğunuzu bilmiyor olabilirsiniz. Doktorunuz, pelvik muayene veya prenatal ultrason sırasında myomları tesadüfen keşfedebilir.

Rahim Myomları Belirtileri

Myomları olan pek çok kadın, herhangi bir belirti hissetmez. Belirtileri olan kadınlarda ise, bu belirtiler myomların yeri, boyutu ve sayısı ile etkilenebilir.

Belirtileri olan kadınlarda, rahim myomlarının en yaygın belirtileri şunlardır:

• Aşırı adet kanaması
• Bir haftadan uzun süren adet dönemleri
• Pelvik basınç veya ağrı
• Sık idrara çıkma
• Küçüğü boşaltmakta zorluk
• Kabızlık
• Bel veya bacak ağrıları

Nadiren, bir myom kan akışını aşarsa ve ölme sürecine girerse ani acı hissedebilir.

Myomlar genellikle yerlerine göre sınıflandırılır. İntramural myomlar, kaslı rahim duvarında büyür. Submukozal myomlar, rahim boşluğuna doğru şişer. Subserozal myomlar, rahmin dışına doğru uzanır.

Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?

Aşağıdaki belirtileriniz varsa doktorunuza görünmelisiniz:

• Geçmeyen pelvik ağrı
• Aşırı ağır, uzun süren veya ağrılı adet dönemleri
• Aylık dönemler arasında kanama
• Küçüğü boşaltmakta zorluk
• Açıklanamayan düşük alyuvar sayısı (anemi)

Aşırı vajinal kanama veya aniden başlayan keskin pelvik ağrı durumunda, derhal tıbbi yardım alın.

Rahim Myomlarının Nedenleri

Doktorlar rahim myomlarının nedenini tam olarak bilmiyor, ancak araştırmalar ve klinik deneyimler şu faktörlere işaret ediyor:

• Genetik değişiklikler. Birçok myom, normal rahim kas hücrelerindeki genlerden farklılık gösteren gen değişiklikleri içerir.
• Hormonal değişiklikler. Her adet döngüsünde hamilelik için rahim iç tabakasının gelişimini teşvik eden östrojen ve progesteron, myomların büyümesini teşvik ediyor gibi görünmektedir. Myomlar, normal rahim kas hücrelerinden daha fazla östrojen ve progesteron alıcısı içerir. Menopoz sonrası hormon üretimindeki azalma nedeniyle myomların küçülme eğilimi vardır.
• Diğer büyüme faktörleri. Vücudun dokuları korumasına yardımcı olan insülin benzeri büyüme faktörü gibi maddeler, myomların büyümesini etkileyebilir.
• Ekstraselüler matris (ECM). ECM, hücrelerin bir arada tutulmasını sağlar, bu da tuğlaların arasındaki harca benzer. ECM, myomlarda artar ve myomları lifli hale getirir. ECM ayrıca büyüme faktörlerini depolar ve hücrelerin biyolojik değişimlerine neden olur.

Doktorlar, rahim myomlarının rahmin düz kas dokusunda bulunan bir kök hücreden geliştiğine inanıyorlar (miyometriyum). Tek bir hücre tekrar tekrar bölünerek, nihayetinde çevresindeki dokudan farklı, sağlam, lastiksi bir kütle oluşturur.

Rahim myomlarının büyüme kalıpları değişkendir — rahim myomları yavaş ya da hızlı büyüyebilir veya aynı boyutta kalabilir. Bazı myomlar büyüme patlamaları yaşayabilir ve bazıları kendi kendine küçülebilir.

Pek çok myom, hamilelik sırasında varlığını sürdürecek şekilde büyüdüğü için hamilelik sonrasında küçülür ya da kaybolur.

Risk Faktörleri

Rahim myomları için bilinen birkaç risk faktörü vardır; bunların dışında, doğurganlık yaşı olan bir kadın olmak dışında herhangi bir risk faktörü bilinmemektedir. Myom gelişimini etkileyebilecek faktörler şunlardır:

• İnsan ırkı. Her ne kadar doğurganlık çağındaki her kadın myom geliştirebilse de, siyah kadınlar diğer ırk gruplarına göre daha fazla myom geliştirme olasılığına sahiptir. Ek olarak, siyah kadınlar daha genç yaşlarda myom geliştirme eğilimindedir, daha fazla ya da daha büyük myomlara sahip olma olasılıkları yüksektir ve daha şiddetli belirtiler gösterirler.
• Miras. Anneniz veya kız kardeşinizde myom varsa, myom geliştirme riskiniz artar.
• Diyabet ve diğer faktörler. Erken yaşta adet görme; obezite; D vitamini eksikliği; daha fazla kırmızı et ve daha az yeşil sebze, meyve ve süt ürünü içeren bir diyet; alkol tüketimi, myom geliştirme riskinizi artırıyor gibi görünmektedir.

Rahim Myomlarının Komplikasyonları

Rahim myomları genellikle tehlikeli değildir, ancak rahatsızlık yaratabilir ve aşırı kan kaybı nedeniyle kırmızı kan hücrelerinde düşüşe (anemi) yol açabilir, bu da yorgunluğa neden olur. Nadiren, kan kaybı nedeniyle kan transfüzyonu gerekebilir.

Hamilelik ve Myomlar

Myomlar genellikle hamile kalmayı engellemez. Ancak, myomların — özellikle de submukozal myomların — doğurganlığı etkileyebileceği veya hamilelik kaybına neden olabileceği mümkündür.

Myomlar ayrıca, plasentanın ayrılması, fetüs büyümesinin kısıtlanması ve erken doğum gibi bazı hamilelik komplikasyonları riskini artırabilir.

Rahim Myomlarının Önlenmesi

Myom tümörlerinin nedenlerini araştırmaya devam etmekte olan bilim insanları, bunların nasıl önlenebileceğine dair çok az bilimsel kanıtın bulunduğunu belirtmektedir. Rahim myomlarını önlemek mümkün olmayabilir, ancak bu tümörlerin yalnızca çok küçük bir yüzdesi tedavi gerektirir.

Ancak sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yaparak, normal bir kilo koruyarak ve meyve sebze tüketerek myom riskinizi azaltma şansınız olabilir.

Ayrıca bazı araştırmalar, hormonal doğum kontrol yöntemlerinin myom gelişimi riskini azaltma ile ilişkili olabileceğini göstermiştir.

Rahim Myomlarının Tanısı

Rahim myomları genellikle rutin pelvik muayene sırasında tesadüfen bulunur. Doktorunuz, rahminizin şeklinin anormal olduğunu hissedebilir, bu da myom varlığını gösterebilir.

Eğer rahim myomlarına dair belirtileriniz varsa, doktorunuz bu testleri isteyebilir:

• Ultrason. Eğer onaylanması gerekiyorsa, doktorunuz bir ultrason isteyebilir. Bu, rahminizin resmini oluşturmak için ses dalgalarını kullanarak myomların tanısını doğrulamak ve haritalamak için kullanılır. Bir doktor ya da tekniker, ultrason cihazını (transdüser) karnınızın üzerine (transabdominal) veya vajinanızın içine (transvajinal) yerleştirerek rahminizin görüntülerini alır.
• Laboratuvar testleri. Eğer anormal adet kanamanız varsa, doktorunuz potansiyel nedenleri araştırmak için başka testler isteyebilir. Bu testler, kronik kan kaybına bağlı anemiyi belirlemek için bir tam kan sayımı (CBC) ve kanama bozuklukları veya tiroid problemlerini dışlamak için başka kan testlerini içerebilir.

Diğer Görüntüleme Testleri

Geleneksel ultrason yeterli bilgi sağlamıyorsa, doktorunuz diğer görüntüleme çalışmalarını isteyebilir, örneğin:

• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRİ). Bu görüntüleme testi, myomların boyutunu ve yerini daha detaylı bir şekilde gösterebilir, farklı tümör tiplerini tanımlayabilir ve uygun tedavi seçeneklerini belirlemede yardımcı olabilir. MRİ, genellikle büyük bir rahme sahip olan veya menopoz dönemine yaklaşan (perimenopoz) kadınlarda kullanılır.
• Histerosonografi. Histerosonografi, tuzlu su ile rahim boşluğunu genişleterek, submukozal myomların ve rahim iç tabakasının görüntülerinin alınmasını kolaylaştırır, hamile kalmayı deneyen kadınlar veya aşırı adet kanaması olan kadınlar için yararlıdır.
• Histerosalpingografi. Histerosalpingografi, sıvı bir kontrast maddesi kullanarak rahim ve fallop tüplerini X-ray görüntülerinde vurgular. Eğer doğurganlık konusunda bir kaygınız varsa, doktorunuz bunu önerebilir. Bu test, fallop tüplerinizin açık mı yoksa tıkanık mı olduğunu belirlemenize yardımcı olabilir ve bazı submukozal myomları gösterebilir.
• Histeroskopi. Bunun için doktorunuz, ince bir aydınlatılmış teleskop olan histeroskopu serviksinizden rahminize sokar. Doktor, ardından rahminizi genişleterek incelemek için rahminize tuzlu su enjekte eder ve tüplerin açılarını kontrol eder.

Rahim Myomları Kanserleşebilir mi?

Myomlar neredeyse her zaman benign (kanserojen değil) olarak kabul edilir. Nadiren (1.000’de birden az) bir myom kanserleşebilir. Bir rahim myomu kanserleştiğinde, leiomyosarkom olarak adlandırılır. Doktorlar, kanserin zaten mevcut bir myomdan doğmadığına inanıyor. Myomların varlığı, kanserojen bir myom riskini artırmaz. Rahim myomlarına sahip olmak, bir kadının rahimdeki diğer kanser türlerine yakalanma şansını da artırmaz.

Doktor Randevusu İçin Hazırlık

İlk randevunuz, muhtemelen ya birincil sağlık sağlayıcınızla ya da bir jinekolog ile olacaktır. Randevular genellikle kısa olabileceği için, randevunuza hazırlıklı gitmek iyi bir fikirdir.

Hazırlık İçin Yapabilecekleriniz

• Yaşadığınız belirtilerin bir listesini oluşturun. Tüm belirtilerinizi dahil edin, bunların ilgili olup olmadığına bakılmaksızın.
• Kullandığınız ilaçları, bitkileri ve vitamin takviyelerini listeleyin. Dozlarını ve ne sıklıkta kullandığınızı belirtin.
• Mümkünse bir aile üyesi veya yakın bir arkadaşınızı yanınıza alın. Ziyaretiniz sırasında birçok bilgi alabilirsiniz ve her şeyi hatırlamak zor olabilir.
• Bir not defteri veya elektronik bir cihaz getirin. Ziyaretiniz sırasında önemli bilgileri not almak için kullanın.
• Doktorunuza sormak için bir soru listesi hazırlayın. Zaman kalmaması halinde, en önemli sorularınızı önce yazın.

Rahim myomları için sorabileceğiniz bazı temel sorular şunlardır:

• Kaç myomum var? Ne kadar büyükler?
• Myomlarım rahmin iç kısmında mı yoksa dış kısmında mı?
• Hangi testlere ihtiyacım olabilir?
• Rahim myomlarını veya belirtilerimi tedavi etmek için hangi ilaçlar mevcut?
• İlaç kullanmanın yan etkileri nelerdir?
• Hangi durumlarda ameliyat önerirsiniz?
• Ameliyat öncesi veya sonrası bir ilaç kullanmam gerekecek mi?
• Rahim myomlarım hamile kalma yeteneğimi etkiler mi?
• Rahim myomlarının tedavisi, doğurganlığımı artırabilir mi?

Doktorunuzun size söylediği her şeyi anladığınızdan emin olun. Doktorunuza bilgileri tekrar etmesini istemekten veya başka sorular sormaktan çekinmeyin.

Doktorunuzun Sorabileceği Sorular

Doktorunuzun sorabileceği bazı sorular şunlar olabilir:

• Bu belirtileri ne sıklıkla yaşıyorsunuz?
• Bu belirtileri ne zamandır yaşıyorsunuz?
• Belirtileriniz ne kadar şiddetli?
• Belirtileriniz adet döngünüzle ilişkili mi?
• Belirtilerinizi hafifleten bir şey var mı?
• Belirtilerinizi kötüleştiren bir şey var mı?
• Ailenizde rahim myomu hikayesi var mı?