Genel Bakış
Salmonella enfeksiyonu (salmonelloz), bağırsakları etkileyen yaygın bir bakteriyel hastalıktır. Salmonella bakterileri tipik olarak hayvan ve insan bağırsaklarında yaşar ve dışkı yoluyla vücut dışına atılır. İnsanlar en sık, kontamine olmuş su veya yiyeceklerle enfekte olurlar.

Genellikle, salmonella enfeksiyonu olan kişilerde hiçbir belirti görülmez. Diğerleri ise 8 ila 72 saat içinde ishal, ateş ve karın krampları geliştirir. Çoğu sağlıklı insan, tedavi almadan birkaç gün içinde iyileşir.
Bazı durumlarda, salmonella enfeksiyonu ile ilişkili ishal, vücudun aşırı sıvı kaybetmesine neden olabilecek kadar dehidrasyona yol açabilir. Enfeksiyon bağırsakların ötesine yayılırsa, yaşamı tehdit eden komplikasyonlar da gelişebilir. Salmonella enfeksiyonu kapma riski, sanitasyonun kötü olduğu ülkelere seyahat ettiğinizde artar.
Salmonella Enfeksiyonunun Belirtileri
Salmonella enfeksiyonu genellikle çiğ veya az pişirilmiş et, kümes hayvanları ve yumurta yenilmesi sonucu oluşur. Kuluçka süresi birkaç saat ile iki gün arasında değişir. Çoğu salmonella enfeksiyonu mide gribi (gastroenterit) olarak sınıflandırılabilir. Belirtiler şunlardır:
- Bulantı
- Kusma
- Karın krampları
- İshal
- Ateş
- Üşüme
- Baş ağrısı
- Dışkıda kan
Salmonella enfeksiyonunun belirtileri genellikle 2 ila 7 gün sürer. İshal 10 günde kadar devam edebilir ve bağırsakların normale dönmesi birkaç ay sürebilir.
Birkaç çeşit salmonella bakterisi, gelişmekte olan ülkelerde yaygın olan ve bazen ölümcül sonuçları olan tifo ateşine yol açar.
Salmonella Enfeksiyonunun Nedenleri
Salmonella bakterileri insanların, hayvanların ve kuşların bağırsaklarında yaşar. Çoğu insan, dışkı ile kontamine olmuş yiyecekleri yiyerek salmonella ile enfekte olur. Ortak olarak enfekte olabilecek yiyecekler şunlardır:
- Çiğ et, kümes hayvanları ve deniz ürünleri. Dışkı, kesim sürecinde çiğ et ve kümes hayvanlarının üzerine geçebilir. Deniz ürünleri, kontamine sudan toplanırsa enfekte olabilir.
- Çiğ yumurtalar. Bir yumurtanın kabuğu kontaminasyona karşı mükemmel bir engel olsa da, bazı enfekte tavuklar kabuk oluşmadan önce salmonella içeren yumurtalar üretebilir. Çiğ yumurtalar genellikle ev yapımı mayonez ve hollandaise sosunda kullanılır.
- Meyveler ve sebzeler. Bazı taze ürünler, özellikle ithal çeşitler, tarlada sulanmış veya işleme sırasında salmonella ile kontamine olmuş su ile yıkanmış olabilir. Kontaminasyon ayrıca mutfakta çiğ et ve kümes hayvanlarının sıvılarının, salata gibi çiğ gıdalarla temas etmesi sonucunda da gerçekleşebilir.

Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) ayrıca bazı salmonella salgınlarının baharatlardaki kontaminasyonlara atfedildiğini belirtmiştir. Bu ajans, baharatların güvenliğini artırmanın yollarını araştırmaktadır.
Pek çok gıda, tuvalet kullandıktan veya bebek bezi değiştirdikten sonra ellerini yeterince yıkamayan insanlar tarafından hazırlandığında kontamine olur. Enfeksiyon, ayrıca kirli bir şeye dokunduğunuzda, petler dahil, özellikle kuşlar ve sürüngenler gibi hayvanlara dokunup ardından avuçlarınızı ağzınıza götürdüğünüzde de gerçekleşebilir.
Risk Faktörleri
Salmonella enfeksiyonu riskini artırabilecek faktörler, salmonella bakterileri ile daha yakın temas sağlayan etkinlikler ve genel olarak enfeksiyona karşı direncinizi zayıflatabilecek sağlık sorunlarıdır.
Artan maruz kalma
- Uluslararası seyahat. Salmonella enfeksiyonu, tifo ateşine neden olan çeşitleri de dahil olmak üzere, kötü sanitasyona sahip gelişmekte olan ülkelerde daha yaygındır.
- Evcil kuş veya sürüngen sahipliği. Özellikle kuşlar ve sürüngenler gibi bazı evcil hayvanlar salmonella bakterisi taşıyabilir.
Mide veya bağırsak rahatsızlıkları
Vücudunuzun salmonella enfeksiyonuna karşı pek çok doğal savunması vardır. Örneğin, güçlü mide asidi, birçok salmonella bakterisini öldürebilir. Ancak bazı tıbbi sorunlar veya ilaçlar bu doğal savunmaları zayıflatabilir. Örneğin:
- Asit baskılayıcılar. Midenizin asiditesinin düşmesi, daha fazla salmonella bakterisinin hayatta kalmasına olanak tanır.
- İnflamatuar bağırsak hastalığı. Bu bozukluk bağırsaklarınızın iç duvarlarına zarar verir, bu da salmonella bakterisinin tutunmasını kolaylaştırır.
- Antibiyotiklerin yakın zamanda kullanımı. Antibiyotik kullanımı bağırsaklarınızdaki “iyi” bakterilerin sayısını azaltabilir ve salmonella enfeksiyonunu yenme yeteneğinizi engelleyebilir.
Bağışıklık sorunları
Aşağıdaki tıbbi problemler veya ilaçlar, bağışıklık sisteminizi zayıflatarak salmonella enfeksiyonuna yakalanma riskinizi artırabilir.
- AIDS
- Orak hücre hastalığı
- Malarya
- Organ nakillerinden sonra alınan reddetme karşıtı ilaçlar
- Kortikosteroidler
Salmonella Enfeksiyonunun Komplikasyonları
Salmonella enfeksiyonu genellikle yaşamı tehdit edici değildir. Ancak, bazı bireyler — özellikle bebekler, küçük çocuklar, yaşlılar, transplant alıcıları, hamile kadınlar ve bağışıklık sistemi zayıflamış insanlar — için komplikasyonların gelişimi tehlikeli olabilir.
Dehidrasyon
Persistan ishal nedeniyle kaybettiğiniz sıvıyı yerini dolduracak kadar yeterince su içemezseniz, dehidrasyona girebilirsiniz. Uyarı işaretleri şunlardır:
- Azalmış idrar çıkışı
- Kuru ağız ve dil
- İçeri çökük gözler
- Azalmış gözyaşı üretimi
Bakteremi
Bütün salmonella enfeksiyonu, kana (bakteremi) girerse, vücudunuzun çeşitli dokularını enfekte edebilir:
- Beyin ve omurilik çevresindeki dokular (menenjit)
- Kalbiniz veya kapakçıkları (endokardit)
- Kemikleriniz veya kemik iliğiniz (osteomyelit)
- Kan damarlarının iç yüzeyi, özellikle bir damar grefti aldıysanız
Reaktif artrit
Salmonella geçiren kişiler, reaktif artrit gelişme riski daha yüksektir. Reiter sendromu olarak da bilinen reaktif artrit tipik olarak şunları içerir:
- Göz irritasyonu
- Ağrılı idrar yapma
- Ağrılı eklemler
Salmonella Enfeksiyonunun Önlenmesi
Bakterilerin diğerlerine yayılmasını önlemek için önleyici yöntemler özellikle önemlidir; yiyecek hazırlarken veya bebekler, yaşlı yetişkinler ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerle ilgilenirken. Yiyecekleri iyice pişirdiğinizden emin olun ve yiyecekleri hızlı bir şekilde buzdolabında saklayın veya dondurun.
Ellerinizi yıkayın
Ellerinizi iyice yıkamak, salmonella bakterilerinin ağzınıza veya hazırladığınız yiyeceklere geçmesini önlemeye yardımcı olabilir.
Ellerinizi yıkamalısınız:
- Tuvaleti kullandıktan sonra
- Bebek bezi değiştirdikten sonra
- Çiğ et veya kümes hayvanı ile ilgilendikten sonra
- Evcil hayvan dışkısını temizledikten sonra
- Sürüngenler veya kuşlara dokunduktan sonra
Şeyleri ayrı tutun
Çapraz kontaminasyonu önlemek için:
- Çiğ et, kümes hayvanları ve deniz ürünlerini buzdolabınızda diğer yiyeceklerden uzakta saklayın
- Mümkünse, mutfak masasında biri çiğ et, diğeri ise meyveler ve sebzeler için olmak üzere iki kesme tahtanız olsun
- Pişirilmiş yiyecekleri daha önce çiğ etin bulunduğu yıkanmamış bir tabağa koymayın
Çiğ yumurta yemekten kaçının
Kek hamuru, ev yapımı dondurma ve eggnog çiğ yumurta içerir. Eğer çiğ yumurta tüketmeniz gerekiyorsa, pastörize edilmiş olduklarından emin olun.
Salmonella Enfeksiyonunun Teşhisi
Salmonella enfeksiyonu, dışkı örneğinizin test edilmesiyle tespit edilebilir. Ancak, çoğu insan test sonucu gelene kadar belirtilerinden iyileşmiştir.
Eğer doktorunuz, kan dolaşımınızda salmonella enfeksiyonu bulunduğundan şüphelenirse, kanınızdaki bakteriler için bir örnek testi önerebilir.
Salmonella Enfeksiyonunun Tedavisi
İlaçlar
Salmonella enfeksiyonu dehidrasyona neden olabileceğinden, tedavi sıvı ve elektrolitlerin yerine konmasına odaklanır. Şiddetli vakalar hastaneye yatışı ve doğrudan damara sıvı verilmesini gerektirebilir. Ayrıca doktorunuz şunları önerir:
- İshal önleyiciler. Loperamid (Imodium A-D) gibi ilaçlar krampları hafifletmeye yardımcı olabilir, ancak salmonella enfeksiyonu ile ilişkili ishali uzatabilir.
- Antibiyotikler. Eğer doktorunuz salmonella bakterilerinin kanınızda bulunduğundan şüpheleniyorsa veya şiddetli bir vakaya ya da zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahipseniz, bakterileri öldürmek için antibiyotikler reçete edebilir. Antibiyotikler, basit vakalarda faydalı değildir. Aslında, antibiyotikler, bakteriyi taşımaya devam ettiğiniz süreyi uzatabilir ve başkalarını enfekte etme riskinizi artırabilir; ayrıca nüksetme riskinizi de artırabilir.
