Bazı kanser türleri, primer kemik kanseri, Hodgkin lenfoma ve testis kanseri gibi, en sık ergenlik dönemindeki gençlerde teşhis edilmektedir. Ancak, belirli kanser türlerinin görülme sıklığı yaşa göre değişkenlik göstermektedir. 15 ile 24 yaş aralığındaki kişilerde en yaygın kanserler lenfomalar ve tiroid kanseridir. 25 ile 39 yaş aralığındaki kişilerde ise meme kanseri ve tiroid kanseri en sık görülenlerdir.
Kanıtlar, ergenlerdeki bazı kanserlerin benzersiz genetik ve biyolojik özelliklere sahip olabileceğini göstermektedir. Araştırmacılar, genç yetişkinlerdeki kanserlerin biyolojisi hakkında daha fazla bilgi edinmek için çalışıyor, böylece bu kanserlerde etkili olabilecek moleküler hedefli tedavi yöntemlerini tanımlayabilirler.
Ergenlerde en yaygın kanser türleri
Ergenlerde en yaygın kanser türleri şunlardır:
- Beyin kanseri ve diğer merkezi sinir sistemi tümörleri
- Meme kanseri
- Serviks kanseri
- Kolorektal kanser
- Lösemi
- Lenfoma
- Melanom
- Sarkomlar
- Kemik sarkomu
- Yumuşak doku sarkomu
- Testis kanseri
- Tiroid kanseri
Doktor ve hastane bulma
Genç yetişkinlerde kanser nadir görüldüğünden, sahip olduğunuz kanser türünü tedavi konusunda uzmanlaşmış bir onkolog bulmak önemlidir. Araştırmalar, bazı kanser türlerinde genç yetişkinlerin, pediatrik tedavi şemalarıyla tedavi edildiğinde daha iyi sonuçlar alabileceğini göstermektedir.
Genç yetişkinler, beyin tümörleri, lösemi, osteosarkom ve Ewing sarkomu gibi tipik olarak çocuk ve ergenlerde görülen bir kanserle karşılaştıklarında pediatrik onkologdan tedavi alabilirler.
Gençlerde kanser tedavi seçenekleri
Aldığınız tedavi, sahip olduğunuz kanser türüne ve kanserin ne kadar ilerlemiş olduğuna (aşaması veya derecesi) bağlıdır. Yaşınız, genel sağlık durumunuz ve kişisel tercihleriniz gibi faktörler de önemlidir.
Tedavi seçenekleriniz, bir klinik deneme veya standart tıbbi bakım içerebilir.
- Standart tıbbi bakım (aynı zamanda bakım standardı olarak da adlandırılır), uzmanların belirli bir hastalık için uygun ve kabul edilebilir olduğunu düşündüğü tedavi şeklidir.
- Klinik denemeler, yeni tedavi yöntemlerini test eden dikkatli bir şekilde kontrol edilen araştırma çalışmalarıdır. Klinik denemeler, fazlar adı verilen bir dizi adımda gerçekleştirilir. Her aşama belirli tıbbi soruları yanıtlamayı amaçlar. Yeni bir tedavi, klinik denemelerde güvenli ve etkili olduğu gösterildikten sonra bakım standardı haline gelebilir.
Fertillik koruma seçenekleri
Tedavinin fertiliteniz üzerinde nasıl bir etki yapabileceği hakkında doktorunuzla konuşmak önemlidir. Tüm fertilite koruma seçeneklerinizi öğrenin ve tedaviye başlamadan önce bir fertillik uzmanına danışın. Araştırmalar, doktorlar ile genç yetişkin kanser hastaları arasında fertilite koruma konusundaki tartışmaların artmasına rağmen, hâlâ iyileştirmelere ihtiyaç olduğunu göstermektedir.
Başa çıkma ve destek
Kanser, arkadaşlarınızdan ve ailenizden izole bir his yaratabilir; çünkü onlar ne yaşadığınızı anlamayabilir. Genç biri olarak, bağımsızlık kazanmanın eşiğindeyken, bu bağımsızlığı kaybettiğinizi hissedebilirsiniz. Belki üniversiteye yeni başladınız, bir işe girdiniz veya bir aile kurdunuz. Normal bir yaşam arzusu, deneyimlerinizi arkadaşlarınızla paylaşmanızı engelleyebilir.
Tedavi sonrası bakım
Pek çok genç için tedavinin tamamlanması kutlanacak bir durumdur. Ancak bu zaman yeni zorluklar da getirebilir. Kanserin geri dönmesinden endişe edebilir veya yeni rutine alışmakta zorlanabilirsiniz. Bazı gençler bu yeni aşamaya daha güçlü bir şekilde başlarken, diğerleri daha kırılgan hissedebilir. Çoğu genç, tedavi sonrası geçişin kendilerinin beklediğinden daha uzun sürdüğünü ve daha zorlayıcı olduğunu söylemektedir. Tedavi süresince yaşadığınız yan etkilerin çoğu kaybolacak olsa da, yorgunluk gibi uzun vadeli yan etkilerin geçmesi zaman alabilir. Geç etkiler olarak adlandırılan diğer yan etkiler ise tedaviden aylar veya yıllar sonra ortaya çıkabilir.
Takip bakımı tüm hayatta kalanlar için önemlidir, ancak genç yetişkinler için özellikle önemlidir. Bu kontroller, hem sizi rahatlatabilir hem de tıbbi ve psikolojik sorunların önlenmesine ve/veya tedavi edilmesine yardımcı olabilir. Bazı genç yetişkinler tedavi oldukları hastanede takip bakımı alırken, diğerleri geç etkiler kliniklerinde uzmanlarla görüşmektedir. Sağlık ekibinizle konuşarak almanız gereken takip bakımlarını ve bunları nerede alabileceğinizi öğrenin.
Yazılı kopyalarını almanız ve doktorunuzla tartışmanız gereken iki önemli belge şunlardır:
- Bir tedavi özeti, tanınızı ve aldığınız tedavi türlerine dair detaylı kayıtları içermektedir.
- Bir hayatta kalma bakım planı veya takip bakım planı, kanser tedavisi sonrası almanız gereken fiziksel ve psikolojik takip bakımını ele almaktadır. Plan genellikle her kişi için farklı olup, kanser türüne ve alınan tedaviye bağlıdır.
Araştırmalar, birçok genç yetişkin kanser hayatta kalıcısının genellikle geç etkiler için risklerini fark etmediklerini veya tahmin ettiklerinden daha düşük bir risk düşündüklerini ortaya koymuştur.
